مدیتیشن یکی از بهترین روش‌هایی است که می‌توانید ذهن و روح‌تان را به تعادل برسانید. با استفاده از انواع مدیتیشن می‌توانید هدف‌های گوناگونی را دنبال کنید. معمولا مدیتیشن با نوایی دل‌انگیز و سخنانی آرامش‌بخش ذهن‌تان را به سمت و سوی خاصی هدایت می‌کند. اما گاهی حفظ تمرکز حین مدیتیشن دچار اختلال می‌شود و تمرکز ذهنی به خوبی انجام نمی‌شود.
تکنیک تمرکز در مدیتیشن موجب می‌شود تا از این حواس‌پرتی‌ها دور شوید و به‌راحتی یک مدیتیشن باکیفیت را تجربه کنید. هرچه کیفیت اجرای مدیتیشن بالاتر باشد، اثرگذاری آن در جسم و روح‌تان نیز بیشتر است.
در این مقاله به تکنیک تمرکز در مدیتیشن می‌پردازیم تا برای حفظ تمرکز حین مدیتیشن قوی‌تر عمل کنید.
چرا حفظ تمرکز حین مدیتیشن اهمیت دارد؟
مدیتیشن یک روش فوق‌العاده برای تمرکز بر تنفس، تقویت روح، ایجاد آرامش و بهبود تعادل در روح و جسم است. پس بدیهی است که اثرات فوق‌العاده مدیتیشن برای افرادی که آن را تجربه کرده‌اند، بسیار زیاد بوده است و سایرین باتوجه به همین اثرات علاقه‌مند به تجربه مدیتیشن هستند. اما باید درنظر بگیرید که میزان اثرگذاری مدیتیشن با میزان تمرکز افراد ارتباط مستقیم دارد.
مدیتیشن آرامش ذهن زمانی شما را به آرامش می‌رساند که بتوانید تمرکزتان را تاحد زیادی در حین مدیتیشن مدیریت کنید. ارتباط مستمر و همسویی با مدیتیشن می‌تواند اثرگذاری آن را در افراد چند برابر کند. برعکس عدم حفظ تمرکز حین مدیتیشن می‌تواند اثرگذاری آن را تاحد زیادی کاهش دهد. پس اگر طرفدار مدیتیشن هستید یا به تازگی پا به عرصه اعجازآمیز مدیتیشن گذاشته‌اید، باید تکنیک‌های افزایش تمرکز ذهن را بدانید و به‌وسیله تمرینات مستمر در این زمینه قوی‌تر عمل کنید.
چگونه باید تمرکزتان را حین مدیتیشن حفظ کنید؟
اگر اهل مدیتیشن باشید حتما بارها و بارها تجربه عدم تمرکز و قطع ارتباط با فایل صوتی مدیتیشن را تجربه کرده‌اید. چنین رویدادی بسیار رایج است و نباید نگران آن باشید؛ زیرا در زندگی روزانه هریک از ما نگرانی‌ها و حواس پرتی‌های خاصی وجود دارد که فراموش کردن آن‌ها در یک زمان خاص کمی مشکل به‌نظر می‌رسد. اما خبر خوش این‌که اصلا نباید فکر کنید که با چنین رویدادهایی، شما نمی‌توانید از مزایای مدیتیشن استفاده کنید. بلکه با تمرین تمرکز و استفاده از تکنیک تمرکز در مدیتیشن باید ذهن‌تان را تقویت کنید تا در زمینه حفظ تمرکز حین مدیتیشن استاد شوید.
در ادامه، به بررسی این تکنیک‌ها می‌پردازیم.
1- زمانی را به رویاپردازی و تفکر اختصاص دهید!
معمولا در زمان انجام مدیتیشن، فکر‌های مختلفی وارد ذهن ما می‌شود که موجب اختلال در روند مدیتیشن است. برای رهایی از چنین رویدادهایی در زمان مدیتیشن، باید دقایقی از روزتان را به فکر کردن در خصوص این موضوعات اختصاص دهید.
سعی کنید یک تایمر بگذارید تا راس زمان مشخص شما را آگاه کند تا از فکر کردن دست بکشید. کنترل ذهن از این طریق با تمرینات ساده این‌چنینی بسیار موفقیت‌آمیز است. با این تمرین بعد از مدتی می‌توانید یک مدیتیشن باکیفیت را تجربه کنید.
2- افکار و نگرانی‌های ذهنی‌تان را یادداشت کنید!
زمانی که هجوم افکاری خاص از دغدغه‌ها و نگرانی‌ها در ذهن‌تان مشاهده کردید، فورا یک برگه کاغذ سفید بردارید و نگرانی‌ها را یادداشت کنید تا در زمان مخصوصی که برای آن‌ها درنظر گرفته‌اید، به آن‌ها فکر کنید.
این اقدام نگرانی ذهنی شما را از فراموشی لحظه‌ای آن نگرانی، آزاد می‌کند و این اطمینان را ایجاد می‌نماید که فرصت کافی برای پرداختن به آن موضوع دارید، پس بهتر است که در لحظه تمرکز را حفظ کنید و فکر کردن به آن موضوع را به زمان دیگر موکول نمایید.
حفظ تمرکز حین مدیتیشن بعد از چنین تمریناتی بسیار مطلوب‌تر انجام می‌شود.
3- عوامل حواس پرتی را دور کنید!
همه ما برای حفظ کردن درس‌ها نیاز به تمرکز داریم، قطعا هیچ‌گاه چنین تمرکزی را مقابل تلویزیون به‌دست نیاورده‌ایم. این مثال نشان دهنده تاثیر محیط بر حفظ تمرکز حین مدیتیشن است. داشتن تمرکز در مدیتیشن نیازمند حضور در محیط آرام و بدون حواس پرتی است.
اگر می‌خواهید در زمان تجربه آرامش مدیتیشن دچار افکار پراکنده و حواس پرتی‌های این‌چنینی نشوید، حتما در یک محیط آرام و دور از سر و صدا مدیتیشن را آغاز کنید.
4- برای مدیتیشن برنامه‌ریزی کنید!
هرچه اثر استفاده از تکنیک تمرکز در مدیتیشن به خوبی عمل کند، اما برنامه‌ریزی مطلوب برای انجام مدیتیشن تاثیر فوق‌العاده‌ای در حفظ تمرکز حین مدیتیشن دارد. با چنین اقدامی شما می‌توانید آرام‌ترین ساعات روزتان را برای مدیتیشن برنامه‌ریزی کنید تا هیچ عاملی شما را از تمرکزتان غافل نکند.
مراقبه یا مدیتیشن باید در زمانی انجام شود که آمادگی اجرای تمام و کمال آن را دارید و از انجام آن، بهترین نتیجه را مشاهده خواهید کرد.
5- تصویرسازی ذهنی کنید!
یکی از بهترین و موفق‌ترین راه‌های حفظ تمرکز حین مدیتیشن، تصویرسازی ذهنی است. زمانی که مدیتیشن آرامش با صدای طبیعت را گوش می‌کنید، در ذهن‌تان تمامی جزییات فضایی که صدای آن را می‌شنوید، تصور کنید. سعی کنید این تصویرسازی را به‌وسیله خلاقیت خودتان تک به تک تصور کنید. به جزییات رنگ بدهید و بوی هوا را در آن طبیعت استشمام کنید.
سعی کنید صداها را طوری بشنوید که گویا در وسط همان طبیعت قرار دارید و می توانید همه چیز را به همان کیفیت لمس کنید. تکنیک تصویرسازی، یک تکنیک تمرکز در مدیتیشن محسوب می‌شود. از طریق تصویرسازی می‌توانید ذهن‌تان را کنترل کنید و بعد از تمرینات مداوم حفظ تمرکز حین مدیتیشن را تقویت کنید.
6- با اطرافیان هماهنگ کنید!
یکی از راه‌هایی که می‌تواند موفقیت در حفظ تمرکز حین مدیتیشن را بهبود بخشد، هماهنگ کردن زمان مدیتیشن با اطرافیان است. سعی کنید قبل از مدیتیشن به عزیزانی که در محل موردنظر شما حضور دارند، اطلاع دهید که به مدت تقریبی تا پایان مدیتیشن امکان پاسخگویی به آن‌ها را ندارید و از ورود به اتاق یا فضایی که برای مدیتیشن درنظر گرفته‌اید، پرهیز کنند.
با چنین اقدامی می‌توانید بهترین کیفیت را از مدیتیشن مشاهده کنید و بدون هر گونه حواس پرتی و پرش ذهن، مدیتیشن صوتی را تجربه کنید و لذت ببرید.
با فراهم کردن شرایط لازم برای تجربه مدیتیشن موفق، می‌توانید از مجموعه پادکست های مدیتیشن فارسی دارما استفاده کنید و اثرات فوق‌العاده آن را در روج و جسم‌تان مشاهده کنید.
منابع:
https://www.nccih.nih.gov/health/meditation-in-depth
https://www.mindful.org/how-to-meditate/
https://www.headspace.com/meditation-101/what-is-meditation
https://yogainternational.com/article/view/the-real-meaning-of-meditation
https://mindworks.org/blog/meditation-definition/
