چرا الان این‌قدر خانم‌ها مشکلات ناباروری دارن؟ چرا انواع و اقسام مشکلات رو دارن؟ برمی‌گرده به دهه‌ی هشتاد و نود میلادی که ماماناشون اینا رو باردار بودن. این خیلی مسئله مهمیه. درواقع دو تا دختر که همزمان از دو تا مادر متفاوت به دنیا اومدن، تعداد تخمک‌هاشون موقع تولد با هم متفاوته. خب، حالا ما جلو تر در مورد ذخیره تخمدانی و ذخیره تخمک‌ها و اینا با هم صحبت می‌کنیم. ولی اون چیز جالبی که می‌خواهم بگم چیه؟ ذخیره تخمدانی شما، اگر دختر هستین و این پادکست رو گوش می‌دین، دقیقاً شبیه اون ذخیره‌ای می‌شه که مادر شما موقع باردار شدن شما داشته. این دختر اگر ده سال قبلش می‌دونست، اگر پنج سال قبلش می‌دونست، شاید تخمک‌هاشو فریز می‌کرد. همیشه آدم از من می‌پرسه که چقدر باید رابطه جنسی داشته باشن برای این‌که باردار بشن یا بچه‌دار بشن؟ یا اصلاً ممکنه افرادی که زیاد رابطه جنسی دارن به اون باروری و بچه‌دار شدنشون آسیب بزنه؟ ممکنه که اسپرما تموم بشن؟ آیا کنبیس، ال‌اس‌دی، وید، ماری‌جوانا، همه اینا حالا هرچی که اسمش رو می‌ذارین، چه کشیدنش، چه خوردنش، می‌تونه روی کیفیت اسپرم‌های یک آقا اثر منفی بذاره؟ ببینید سیکل قاعدگی تو همه خانوما یک‌سان نیست. توی یک خانم می‌تونه 25 روزه باشه، توی یک خانم دیگه می‌تونه حتی 33 روزه باشه. چه اتفاقی می‌افته؟ تخمک‌گذاری انجام نمی‌شه و بارداری صورت نمی‌گیره.

ویپ و سیگار و الف و نمی‌دونم تمام این دخانیات میان ‌DNA اسپرم رو هم تغییر می‌دن. یکی از مارکرهایی که ما چک می‌کنیم که ببینیم اوضاع یک خانم برای باروری چطوره A.M.H. هستش. آقایون، مردها هر 90 روز کلی اسپرم جدید دارن. باید بدونیم که تخمک کلاً 24 ساعت زنده است. وقتی تخمک توی اون لوله‌ فالوپه، 24 ساعت فقط فرصت داره که بارور بشه. پس وقتی که تخمک توی رحمه نمی‌تونه بارور بشه. خیلی از خانم‌ها هستن که می‌گن دقیقاً می‌تونن جایگزینی و استقرار تخمکشون رو حس کنن. سیگار به وضوح تعداد تخمک‌های یک خانمو کاهش می‌ده. دقیقاً جامعه هدف این سیگارهای الکترونیک و ویپ و پاد، نوجوان‌ها هستن. اگر حتی حدس می‌زنید که در آینده یک روزی قراره بچه‌دار بشین، چه دختر هستین، چه پسر هستین و چه هر سنی دارین و دارین الان حرفای من رو گوش می‌دین، واقعاً سیگار و ویپ و الف و قلیون و الکل رو کلاً فراموش کنید. میزان مجاز مصرف الکل توی دوران بارداری صفره. و خب می‌بینیم که با افزایش سن این عدد AFC کاهش پیدا می‌کنه و دیگه از سی‌وهفت‌سالگی به بعد وارد یک فاز جدی کاهش فولیکولا می‌شیم. جالبه بدونید که از ده سال پیش تا الان روش فریز کردن تخمک خیلی تغییر کرده. شانس سقط توی چهل‌سالگی یک خانم حدود چهل درصده. ببینید، تو سن بالای چهل سال فریز تخمک در واقع یعنی شانس بسیار کم برای باروری. شما هیچ‌وقت از فریز کردن تخمک و اسپرماتون پشیمون نمی‌شین IVF خودش ریسک دو‌قلوزایی و چند‌قلوزایی رو بالا می‌بره.
سال 1978 میلادی توی انگلیس اتفاق خیلی عجیب افتاد.نوزادی به اسم لوییز براون متولد شد، ولی این نوزاد یک نوزاد عادی نبود. این تولد یک تولد عادی نبود. این نوزاد اولین نوزادی در جهان بود که از طریق IVF متولد شده بود. و خب اون موقع توی اون سال این اتفاق یک تحول بزرگ تو دنیای علم محسوب می‌شد و همه رو شگفت‌زده کرد. مامانش، در واقع مامان لوییز، انسداد لوله‌ فالوپ داشت و سال‌ها تحت درمان ناباروری قرار گرفته بود ولی نتونسته بود بچه‌دار بشه. و در واقع لوییز اولین بچه‌ای بود تو دنیا که از یک IVF موفق به دنیا آمد. مامان لوییز شنیده بود که دارن تو دنیا یه سری آزمایش‌ها و تحقیقاتی رو انجام می‌دن که بچه‌ها بتونن از یک طریقی غیر از اون طریقی که همیشه مادر باردار می‌شه و بچه‌دار می‌شه به دنیا بیان، و رفت داوطلب شد که این IVF براش انجام بشه و موفقیت‌آمیز هم بود.

سلام، امیدوارم حالتون خوب باشه. من دچار آلرژی بهاری شدم و چند هفته هست که کلاً گرفتگی صدا دارم. خیلی منتظر بودم که صدام بهتر بشه که بتونم این اپیزود رو ضبط کنم. حالا الان یکم بهتر شده ولی هنوز یک گرفتگی داره. شما دیگه تحمل کنید صدای من رو توی این قسمت، چون دیدم هی بهتر نمی‌شه و گفتم که خب بریم ضبط رو انجام بدیم. امروز می‌خوایم با هم در مورد وضعیت سلامت زنان و باروریشون صحبت کنیم و مفصل در مورد فریز جنین و تخمک با هم حرف بزنیم، به خاطر اینکه خیلی‌ها در موردش سؤال دارن و خیلی‌ها در موردش یک سری ترس‌ها و نگرانی‌هایی رو دارن.
اصلاً ببینیم که سن مناسب برای این کار چه سنیه؟ تفاوت فریز جنین و تخمک چیه؟ و یکم هم در مورد دوران پریود با هم صحبت کنیم، یکم هم در مورد بلوغ دخترها با هم حرف بزنیم و در مورد روش‌های جلوگیری از بارداری و این‌که آیا استفاده طولانی‌مدت از قرص‌های جلوگیری از بارداری می‌تونه روی باروری یک خانم تأثیر منفی بذاره یا نه؟ بیشتر صحبت‌هایی که امروز من می‌کنم مربوط به یکی از پادکست‌های پروفسور هیو برمند هستش که مهمان اون برنامه‌شون خانم دکتر ناتالی کرافورد بودن که ایشون متخصص زنان و زایمان هستن و یک تخصص تغذیه هم علاوه بر اون تخصص‌شون تو زمینه زنان و زایمان دارن و این خیلی مهمه که بهشون کمک می‌کنه که برای مادرهای باردار بتونن تغذیه مناسب رو برنامه‌ریزی کنن.
خب، ما از بعد به‌دنیا اومدن یک دختر، یک سری تخمک تو تخمدان‌هاش داریم که این تعداد وقتی که این بچه به دنیا میاد ثابت هستن و هر ماه بعد از بلوغ این دختر، یک سری از این تخمک‌ها با پریود شدن از دست می‌رن. الان ما توی دنیای امروز، توی این دوره‌ای که الان هستیم و داریم با هم صحبت می‌کنیم، متأسفانه داریم بلوغ زودرس رو می‌بینیم، هم توی دخترها، هم توی پسرها، و این اصلاً اتفاق خوبی نیست. در واقع این یک نگرانی بزرگ برای ما توی دنیای امروز برای بچه‌هامون محسوب می‌شه. توی دخترها هم باز بیشتر از پسرها می‌بینیمش.
ببینید، حدود ۱۰-۲۰ سال پیش توی آمریکا و توی شمال اروپا، سن بلوغ دخترها و سن پریود شدنشون حدود ۱۳-۱۵ سالگی بوده. اما الان چیزی که می‌بینیم چیه؟ شروع بلوغ دخترها حدود ۱۱ سالگی شده و این چیزیه که متأسفانه باعث می‌شه رشد این دخترها هم کامل بشه و زود تموم بشه. و مشکل اینه که ما داریم کاهش رشد قدی رو توی دخترها و پسرها هم می‌بینیم. یعنی وقتی این بلوغ زودرس اتفاق می‌افته، رشد قدی بچه‌ها متوقف می‌شه. در واقع این یه چیزیه که ما رو خیلی نگران می‌کنه. و خیلی وقت‌ها متخصصین غدد اطفال میان از یک سری بلاکرها، از یک سری داروها استفاده می‌کنن که بیان اون بلوغ رو توی اون بچه به تأخیر بندازن و کمک کنن که توی اون سنی که اون بچه براش مناسب بالغ بشه. چرا این کار رو انجام می‌دن؟یکی از دلایل مهمش اینه که اون بچه بتونه رشد قدی مناسب خودش رو داشته باشه و در واقع به اون لیاقت ژنتیکی قدی که داره برسه و قدش کوتاه‌تر از اون چیزی که باید بشه، نمونه. عوامل خیلی زیادی تو دنیای امروز باعث می‌شن که بچه‌های ما دچار بلوغ زودرس بشن که ما می‌خوایم توی یک اپیزود مفصل با یک فوق‌تخصص غدد کودکان در مورد این موضوع صحبت کنیم، تا به شما کمک کنیم که اون کارهایی رو انجام بدین که بچه‌هاتون دچار بلوغ زودرس نشن. این خیلی نکته مهمیه.
خب، یه سؤال خیلی مهم اینجا پیش میاد برای پدر و مادرهایی که بچه‌هاشون دچار بلوغ زودرس شدن، و الان دارن این اپیزود رو گوش می‌دن. اگر بلوغ زودرس توی یک دختری اتفاق بیفته، ممکنه که باروری هم توی اون دختر زودتر تموم بشه؟ یعنی ممکنه که به خاطر این بلوغ زودرس این دختر بعداً زودتر هم یائسه بشه و دچار یائسگی زودرس هم بشه؟ جوابمون خوشبختانه نه هستش. این که شروع بلوغ از چه سنی باشه، ربطی به سن یائسگی یک خانم نداره و اگر بچه‌ای دچار بلوغ زودرس شده باشه، دچار یائسگی زودرس هم نمی‌شه لزوماً.
خب، من می‌خوام الان همین‌جا به مهم‌ترین سؤال شما در مورد فریز تخمک و جنین هم جواب بدم، به خاطر این‌که خیلی از خانم‌ها نگران این مسئله هستن و مدام می‌پرسن که اگر کسی تخمک‌هاشو فریز کنه یا حالا IVF بخواد انجام بده، آیا تعداد تخمک‌های باقی‌مونده برای اون فرد کم می‌شه؟ باید بگیم که نه. آیا باروری عادی خودش ممکنه تو آینده براش مشکلی ایجاد بشه به خاطر کم شدن تخمک به دلیل برداشت یک سری تخمک از بدنش؟ باز هم باید بگیم که نه. خانوما همیشه این استرس رو دارن و مدام نگران این هستن که نکنه با فریز تخمک تعداد تخمک‌هاشون کم بشه یا نکنه با فریز تخمک دچار یائسگی زودرس بشن. این هم سؤالیه که خیلی از خانوما می‌پرسن، می‌گن ممکنه من اگر بیام تخمک‌هام رو یه سریشون رو فریز کنم، بعدش دچار یائسگی زودرس بشم؟ نه! این هیچ ربطی به هم نداره. ما برای خانوما توضیح می‌دیم که سیستم باروری شما تو مسیریه که تخمک‌ها دارن به خودیِ خود هر ماه کم می‌شن و ما فقط با فریز تخمک یه شانس برای آینده به شما می‌دیم.
خب این‌قدر می‌گیم IVF، IVF، و همه هی می‌پرسن IVF اصلاً مخفف چیه؟ یعنی چی؟ IVF مخفف “In-Vitro Fertilization” هست. در واقع یک باروری، یک بارداری که توی آزمایشگاه اتفاق می‌افته. یعنی اون تخمک از بدن اون خانم برداشت می‌شه و حالا یا فریز می‌شه و بعداً با اسپرم تو محیط آزمایشگاه ترکیب می‌شه یا همون به صورت فِرِش و تازه با اسپرم ترکیب می‌شه و جنین تولید می‌شه. در واقع اون ترکیب تخمک با اسپرم در محیط بدن یک خانم نیست، بلکه توی آزمایشگاه این کار انجام می‌شه. جنینی که توی آزمایشگاه درست می‌شه… باز من می‌خوام اینجا تأکید کنم که توی این پروسه‌ی برداشت تخمک، چه برای فریز کردنش یا حالا برای IVF، آسیبی به باروری یک خانم وارد نمی‌شه.
حالا خیلی بامزه هست که ما دقیقاً این واژه‌ای که براش استفاده می‌شه تو انگلیسی، برداشت تخمک، دقیقاً می‌گن “هاروست” (Harvest)، مثل برداشت محصول. برداشت تخمک! و این خیلی جالب بود.
یه چیز خیلی جالب می‌خوام اینجا بهتون بگم؛ اون هم اینه که دخترها با تعداد تخمک‌های متفاوتی تولید می‌شن. در واقع دو تا دختر که همزمان از دو تا مادر متفاوت به دنیا اومدن، تعداد تخمک‌هاشون موقع تولد با هم متفاوته. خب حالا ما بعداً در مورد ذخیره تخمدانی صحبت می‌کنیم.حالا یه چیز جالب میخوام بگم ذخیره تخمدانی شما، اگه دختر هستین و این پادکست رو گوش می‌دین، دقیقاً شبیه اون ذخیره‌ای می‌شه که مادر شما موقع باردار شدن شما داشته. همون ذخیره تخمدانی که مادر شما موقعی باردار شدن شما داشته.
خب، الان می‌بینیم خیلی از خانم‌ها تو سنین باروری یه سری اختلالات دارن، مثل P.C.O.S (سندروم تخمدان پلی‌کیستیک) یا اندومتریوز. اختلالاتی که ما هنوز دقیقاً دلیل ایجادشون رو نمی‌دونیم ولی می‌بینیم که چقدر شیوعش داره زیاد می‌شه. خب چی ازش می‌دونیم؟ چرا شیوع این اختلالات الان تو این دخترهایی که تو سنین باروری هستن زیاده؟ این برمی‌گرده به دهه‌ی هشتاد و نود میلادی که مامان‌های این بچه‌ها حامله بودن؛ همین نسل ما دیگه در واقع، راستش اون زمان، اون دوره، دوره‌ی خیلی سالمی نبوده، نه تو کشور ما و نه تو هیچ جای دنیا. یعنی واقعاً زمانی بوده که مشکلات زیادی وجود داشته. عوامل زیادی بودن که روی غدد اندوکرین (یا غدد درون‌ریز) و مادر اختلال ایجاد می‌کردن. مثل چی؟ مثل مواجهه با انواع مواد شیمیایی، مواجهه با انواع پلاستیک‌ها، مواد غذایی ناسالم، در دسترس نبودن غذاهای سالم و کافی، انواع کودهای شیمیایی، انواع آلودگی‌ها با فلزات سنگین.
حالا الان می‌بینیم که هی مقاله میاد و می‌گن انواع کودهای شیمیایی، انواع فلزات سنگین، انواع میکروپلاستیک‌ها… اون زمان آگاهی در مورد این‌ها خیلی کم بوده. و خب، زمانی بوده که به هر حال اون موقع هم مواد غذایی فراوری‌شده و فوق فراوری‌شده توی دنیا بوده و استفاده می‌شده. در واقع زمانی بوده که آگاهی چندانی وجود نداشت که مثلاً مصرف سیگار در دوران بارداری چقدر می‌تونه به جنین آسیب بزنه. حالا تو ایران چی؟ تو ایران اون موقع چه خبر بوده؟ تو همون دوران، ایران 8 سال جنگ با عراق رو داشت. مواد غذایی تو خیلی از جاها به اندازه کافی در دسترس نبوده، استرس‌های وحشتناکی روی مادرهای باردار بوده؛ مادری که می‌دید همسرش، برادرش، پدرش یا عزیزانش درگیر جنگ هستن. این دوران، دوران خیلی وحشتناکی بوده. تمام این عوامل استرس‌زا، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات محسوب می‌شن.
و خب، همون‌طور که گفتم، سیگار خیلی مهمه، الکل خیلی مهمه، انواع و اقسام مواد شیمیایی که روی اون مادر تأثیر می‌ذاشتن، و آگاهی اون زمان به اندازه کافی نبوده. همه‌ی این‌ها روی کیفیت و تعداد تخمک‌های این خانمی که الان در سن باروریه، تأثیر گذاشته. یعنی مواجهه‌ی مادر با تمام چیزهایی که بهتون گفتم، یکی از اصلی‌ترین علت‌های مشکلات باروری زنانیه که دوره‌ی الان در سن باروری هستن. و حالا می‌گیم چرا الان این‌قدر خانم‌ها مشکلات ناباروری دارن؟ چرا انواع و اقسام مشکلات رو دارن؟ برمی‌گرده به دهه‌ی هشتاد و نود میلادی که ماماناشون اینا رو باردار بودن. این خیلی مسئله مهمیه.
چیزی که ما باید بدونیم اینه که روند بلوغ ما، روند بلوغ یک بچه، از سال‌ها قبل شروع می‌شه؛ از زمان پدر و مادر شروع می‌شه و بیشتر هم وابسته است به مادر. چون امروز می‌خواییم همه‌اش در مورد باروری صحبت کنیم، اینجا یه سؤال مهم دیگه پیش می‌آد: آیا مطالعه‌ای هست که اثر شیر خشک و شیر مادر رو با هم مقایسه کرده باشه تو آینده‌ی باروریِ یک دختر؟ یعنی بیاد بگه که دختری که شیر مادر مصرف کرده، تو آینده مشکلات ناباروریِ کمتری داره یا مثلاً باروریش وضعیت بهتری هست یا نه؟
راستش این سؤال یه مقدار پیچیدگی داره. چون چیزی که ما می‌دونیم اینه که بله، خوردن شیر مادر، به‌خصوص شش ماه اول زندگی، باعث می‌شه که سیستم ایمنی شیرخوار تقویت بشه. مثلاً ما می‌دونیم که سیستم ایمنی ضعیف می‌تونه ریسک بیماری‌های خودایمنی رو بالا ببره و یه سری بیماری‌هایی رو ایجاد کنه که مستقیماً با ناباروری در ارتباط هستن. ولی ما اصلاً نمی‌تونیم بگیم که اگر شما به بچه‌تون شیر خودتون رو بدین، وضعیت باروریش در آینده بهتر از بچه‌ای خواهد بود که شیر خشک خورده. چرا؟ چون این یک مسئله‌ی مالتی‌فکتوریل هستش. مولتی‌فکتوریل حالا ما تو فارسی می‌گیم بهش. در واقع، خیلی مسائل متعددی روی سیستم ایمنی یک بچه اثر می‌ذارن و لزوماً ما نمی‌تونیم بگیم که بچه‌ای که شیر خشک خورده، سیستم ایمنی ضعیف‌تری نسبت به بچه‌ای داره که شیر مادر خورده. بنابراین نگران این نباشین. اگر دارین به بچه‌تون شیر خشک می‌دین، اصلاً نگران نباشین. ولی خب به صورت کلی ما می‌دونیم که شیر مادر اثرات فوق‌العاده‌ای تو زندگی بچه داره که یکیش هم اینه که وضعیت بارداریش تو آینده ممکنه بهتر بشه. نه لزوماً، ممکنه بهتر بشه.
حالا بیایین یکم با هم در مورد سیکل پریود صحبت کنیم، چون که خیلی مسئله‌ی مهمی تو باروری یک خانوم هستش و بعدش هم بریم سر بحث اصلی و جذاب و شیرینمون، یعنی فریز تخمک و جنین.
خب، آیا این سیکل پریود یا سیکل قاعدگی باید برای همه خانم‌ها ۲۸ روزه باشه؟ نه! روز اول سیکل یا روز اول چرخه رو ما اولین روز خونریزی در نظر می‌گیریم، حتی اگه توی یک خانم لکه‌بینی باشه.
خب اصلاً خونریزی پریود چی هست؟ شما می‌دونین؟ در واقع این خونریزی، ریزش دیواره‌ی اندومتر رحمه که اگر یک خانم تو سن باروری باشه و تو اون ماه بارداری صورت نگیره، دیواره‌ی اندومتر رحمش ریزش پیدا می‌کنه و اون پریود اتفاق می‌افته.
ببینید، سیکل قاعدگی برای همه یکسان نیست. توی یک خانم می‌تونه25 روز باشه و توی یک خانم میتونه ۳۳ روزه باشه. اگر همیشه سیکل شما منظم و مثلاً ۳۳ روزه هست، هیچ جای نگرانی نداره. ولی چیزی که ما رو نگران می‌کنه و اینجا می‌خوام در موردش صحبت کنم و خیلی مهمه که خانم‌ها هم این رو بدونن، تغییر تو چرخه‌ی پریوده. یعنی چی؟ یعنی اگر مرتباً پریودهای نامنظم دارین.
این دقیقاً اون چیزیه که تکست‌بوک‌های زنان می‌گن. چرخه‌ی پریود می‌تونه حتی ۲۱ روزه باشه، می‌تونه ۳۵ روزه باشه. هر دوش نرمال محسوب می‌شه. اما اگر یک بار ۲۱ روزه باشه و یک بار دیگه ۳۵ روزه، اون وقت مسئله‌ی غیرطبیعی محسوب می‌شه.یه بار ۲۳ روزه باشه؟ این نرمال نیست. این داره به ما می‌گه یه جای کار غلطه؛ یه جای کار ایراد داره. یه جایی اون تعادل هورمون‌های زنانه با مغز به هم خورده. بنابراین، خیلی مهمه. اینجا می‌خوام بهتون تأکید کنم که دخترهای عزیز، خانم‌های عزیز، شما باید از روی تقویم دقیقاً بدونید که تاریخ پریودتون کی هست و بدونید سیکل‌هاتون هر بار چند روزه است. این تغییرات توی پریود و نامنظم شدن پریود یک خانوم یا یه دختر داره به ما می‌گه اون هماهنگی مغز و تخمدان‌ها درست انجام نمی‌شه. حواستون باشه!
اینجا می‌خوام بهتون یه چیز جالب و خیلی مهم بگم. اون هم اینه که گاهی توی خانم‌هایی که ذخیره تخمدانی کم دارن، تنها علامتی که می‌بینیم همین کوتاه شدن چرخه‌ی قاعدگی‌شونه. مثلاً مریض میاد و می‌گه چرخه‌ی قاعدگی من همیشه ۲۸ تا ۳۰ روزه بوده، الان شده ۲۴ روز. آه! این برای ما یک زنگ خطره! این برای ما یه هشداره! این برای ما یه رت فلگ (پرچم قرمز) محسوب می‌شه. ما باید نگران بشیم که نکنه ذخیره‌ی تخمدانی‌اش کم شده.
البته اختلالات هورمونی مثل اختلالات تیروئید و پرولاکتین هم می‌تونن یه سری تغییرات اینجوری توی پریود خانم‌ها ایجاد کنن. ولی می‌خوام بگم که باید بررسی بشه. پریود یک خانوم، یک وایتال ساین برای ما محسوب می‌شه. یعنی چی؟ یعنی جزو علائم حیاتی یک خانومه. خیلی مهمه؛ نظمش داره به ما یه آگاهی از وضعیت دستگاه باروری اون خانم می‌ده.
خب، بیایین یک کم در مورد قرص‌های جلوگیری از بارداری با هم صحبت کنیم، به خاطر اینکه خیلی در موردش سؤال می‌شه. بزرگ‌ترین نگرانی خانم‌هایی که از این قرص‌ها استفاده می‌کنن اینه که این قرص‌ها باعث ناباروری‌شون بشه. این مبحث خیلی مهمه و خیلی مهمه که شما در موردش آگاهی داشته باشین.
خب، خیلی از این داروهای جلوگیری از بارداری، خیلی از این قرص‌ها، استروژن هستن. خیلی از اون‌ها معادل استروژن هستن. در واقع، اتینیل استرادیول هستن و یه سری از اون‌ها هم ترکیبی هستن، مثلاً ترکیب اتینیل استرادیول و پروژستین.
پروژستین چیه؟در واقع، پروژستین یک پروژسترون صناعی ساختگیه. خب، اصلاً این قرص‌ها چی کار می‌کنن؟ این قرص‌ها آزادسازی تخمک از تخمدان رو تغییر نمی‌دن؛ تخمک آزاد می‌شه و این پروسه سر جاش هست. ولی چه اتفاقی می‌افته؟ تخمک‌گذاری انجام نمی‌شه و بارداری صورت نمی‌گیره. در واقع قرص‌های جلوگیری از بارداری جلوی تخمک‌گذاری رو می‌گیرن.
خب، حالا می‌رسیم به اون سؤال مهمی که برای همه‌ی خانم‌ها پیش میاد: آیا مصرف این قرص‌های جلوگیری از بارداری باعث ناباروری می‌شه؟ باید بگیم نه. ولی یک سری هشدارها وجود داره که خیلی خوبه متخصصین زنان و زایمان این هشدار رو به بیمارانشون بدن و به اون‌ها آگاهی بدن.
اگر شما به صورت مداوم و طولانی‌مدت از این داروها استفاده کنید، ببینید بدن ما بسیار هوشمنده. تخمدان‌های ما می‌گن که ما مدت‌هاست هیچ کاری انجام نمی‌دیم. اصلاً معلوم هست ما اینجا چیکاره‌ایم؟ اصلاً شما ما رو لازم دارین؟ یکی از مارکرهایی که ما چک می‌کنیم تا ببینیم اوضاع یک خانوم برای باروری چطوره، AMH هستش.
AMH چیه؟ آنتی‌مولرین‌هورمون هستش که از سلول‌های گرانولوزا ساخته می‌شه. این سلول‌ها اطراف هر فولیکول یک خانوم قرار دارن. خب، شما ممکنه به خاطر استفاده‌ی زیاد از قرص‌های جلوگیری از بارداری، این AMH تو بدنتون سرکوب بشه. (سپریس) بشه. اما این اتفاق برگشت‌پذیره. ولی مسئله‌ای هست که باید بهش توجه بشه. این مسئله مهمیه. پس اگر یک خانمی اومد پیش ما و گفت می‌خواد تخمک‌هاشو فریز کنه و نمی‌خواد فعلاً باردار بشه و داره قرص جلوگیری از بارداری می‌خوره، ما اول از همه می‌خوایم ذخیره تخمدانیش رو بررسی کنیم دیگه. عدد AMH شو می‌خوایم چک کنیم. باید اینو توجه داشته باشیم که به خاطر مصرف طولانی‌مدت این قرص‌های جلوگیری از بارداری، ممکنه این عدد AMH تا ۳۰ درصد پایین‌تر نشون داده بشه.
کسایی که دارن طولانی‌مدت این قرص‌ها رو مصرف می‌کنن، به صورت مخفف بهشون می‌گن OCP، یعنی Oral Contraceptive Pills. خب این همون قرص‌های جلوگیری از بارداری خوراکی هست که احتمالاً شماها هم اسمش رو زیاد شنیدین یا استفاده کردین. مثل LD، HD، DC، پروتون، کامپاند، یاز، یاسمین و… همه‌ی این‌ها همون قرص‌ها هستن.
خب، حالا اگر توی این خانم دیدیم که عدد AMHش پایینه، ما میایم برای چند ماه این قرص‌های جلوگیری از بارداری رو قطع می‌کنیم و از یه سری روش‌های دیگه برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنیم. و اگر باز هم دیدیم که AMH کمه، میایم یه سری تست‌های هورمونی برای این خانم انجام می‌دیم. یه سری بررسی‌ها انجام می‌دیم؛ مثلاً اندومتریوز رو بررسی می‌کنیم و یک سری بیماری‌هایی که مرتبط با ناباروری هستن رو ارزیابی می‌کنیم.
پس حتی اون خانم‌هایی که طولانی‌مدت قرص جلوگیری از بارداری استفاده کردن هم می‌تونن باروریشون رو بهبود بدن. اما یه چیز مهم اینجا وجود داره که باید بهش اشاره کنم. مطالعات تا حدی بایاس (خطا) دارن توی این زمینه. این مسئله خیلی مهمه. یعنی چی؟ یعنی مثلاً کسی که مدت طولانی قرص جلوگیری از بارداری مصرف کرده، مثل ۱۰ سال، ۱۵ سال، یا حتی ۲۰ سال، خب الان این خانم سنش هم بالا رفته دیگه. خودِ سن یکی از فاکتورهای بسیار مهم و تأثیرگذار در کاهش باروری محسوب می‌شه. این همون “بایاس” هست. یعنی چی؟ یعنی وقتی ما داریم بررسی رو انجام می‌دیم، نمی‌تونیم بگیم مصرف طولانی‌مدت این قرص‌ها به تنهایی باعث ایجاد ناباروری توی اون خانم شده. سنش هم همراه با مصرف طولانی‌مدت این قرص‌ها بالا رفته دیگه! برای همین یک مقدار باید هوشمندانه‌تر به این مطالعات نگاه کرد و دقیق‌تر بررسیشون کرد. پس شاید ما نتونیم بگیم که این قرص‌ها به‌تنهایی می‌تونن باعث ایجاد ناباروری بشن.
خب، حالا ما توی خود IVF هم می‌ریم از همین قرص‌های جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنیم. چرا تو IVF ازشون استفاده می‌کنیم؟ چرا قرص جلوگیری از بارداری می‌دیم؟ به‌خاطر این که ما می‌خوایم اون گروه از تخمک‌ها رو سینکرونایز (هم‌زمان‌سازی) کنیم که با هم رشد کنن. چون ما می‌ریم یک گروه از تخمک‌ها رو رشد می‌دیم. ما نمی‌خوایم بیست تا بچه با هم داشته باشیم! برای IVF، مثلاً بیست تا تخمک رو با هم رشد می‌دیم، ولی قرص جلوگیری از بارداری هم می‌دیم که بیست‌تاش تبدیل به بچه نشه.
اینجا می‌خوام یه نکته‌ی مهم رو دوباره بهتون بگم. اون هم اینه که خانم‌ها با تعداد مشخصی از تخمک متولد می‌شند. این مسئله رو هی تکرار می‌کنم و می‌گم خیلی مهمه. چرا؟ چون دخترهای عزیزم، خانم‌های عزیزم، شما باید مراقب همین تعداد تخمک‌هاتون باشین، چون با همین تعداد ثابت متولد شدین. مراقب کیفیتشون باشین. باید از تمام کارهایی که باعث می‌شه کیفیت تخمک شما پایین بیاد، خراب بشه یا اثرات منفی روشون بگذاره پرهیز کنین.
آقایون هر نود روز کلی اسپرم جدید دارن! خب، ولی گرما یکی از چیزهایی هست که واقعاً به اسپرماتوژنز (یا فرآیند ساخته شدن اسپرم‌ها) آسیب می‌زنه. سونا یکی از مهم‌ترین عواملشه. ولی خب تو خانم‌ها چی؟ آیا گرما به تخمکاشون آسیب جدی می‌زنه؟ یا مثلاً سونا چطور؟ بگیم که نه، چون تخمدان‌ها در دسترس نیستن. ولی بیضه‌ها کجا هستن؟ بیضه‌ها بیرون از بدن قرار دارن دیگه! اسپرم‌ها توی اون اسکروتوم (کیسه‌ی بیضه) باید در دمای پایین‌تر نسبت به بقیه جاهای بدن تولید بشن.
چرا دما باید پایین‌تر هستش ؟معمولاً ۲ تا ۴ درجه دمای اون کیسه بیضه پایین‌تره برای اینکه اسپرماها اونجا بتونن سالم بمونن و خراب نشن. گرما خرابشون می‌کنه. بیضه‌ها به تغییرات دمایی و گرما حساس هستن. خانوما هم توی دوران بارداری‌شون به گرما بیشتر حساس می‌شن و ما توی دوران بارداری سونا رو برای یک خانوم توصیه نمی‌کنیم.
خب حالا برای آقایون، نه فقط سونا، هر چیزی که دمای بالا داشته باشه، حتی تب شدید هم ممکنه به اسپرماشون آسیب بزنه. حتی پوشیدن شلوارهای تنگم می‌تونه برای آقایون خطرزا باشه.
خب باید بدونیم که تخمک کلا ۲۴ ساعت زنده است. وقتی تخمک توی اون لوله‌ی فالوپه، ۲۴ ساعت فقط فرصت داره که بارور بشه. پس وقتی که تخمک توی رحمه، نمی‌تونه بارور بشه. پس واقعاً اسپرم فقط یک زمان کوتاه رو فرصت داره که وارد تخمک بشه و اون باروری اتفاق بیفته. در واقع اون “فرتایل ویندو” چقدره؟ پنج روزه. پنج روز بعد از تخمک‌گذاری درواقع . خیلی از دکتر ها میگن 5 روز قبل از تخمک گذاری تون رابطه داشته باشین، اگر میخواید بچه‌دار بشین یا باردار بشین. ولی خب در واقع این دوره پنج روز بعد از تخمک‌گذاریه.
اینو می‌شه ترک کرد. اینو می‌شه دقیقاً توی افراد مختلف مشخص کرد که روز تخمک‌گذاری یک خانوم چه روزیه؟ دو تا روز مهم داریم: روز قبل از تخمک‌گذاری و خود روز تخمک‌گذاری. این دو روز بیشتر شانس موفقیت رو دارن.
خب، رابطه بین میل جنسی و استروژن و تخمک‌گذاری توی خانوما چیه؟ هرچی استروژن بالاتر باشه، میل جنسی یا لیبیدو هم توی اون خانوم بیشتر می‌شه. ما اون پیک استروژن، اون سطح بالای استروژن رو داریم که باعث تحریک شدن هورمون LH می‌شه و بدن رو برای باروری حاضر می‌کنه. بدن رو برای باروری آماده می‌کنه و خب، دقیقاً این زمان همون اوج لیبیدو یا میل جنسی هم هست.
خیلی جالبه! دقیقاً همین زمان تخمک‌گذاری، و خب تو قانون بقا، تو قانون طبیعت هم منطقیش همینه دیگه که اون لیبیدو یا میل جنسی اوجش زمانی باشه که بدن اون زن آماده‌ی باروری می‌شه و اون میل جنسی بالا منجر به تولید مثل می‌شه. می‌بینیم که تو طبیعت همه‌چیز هدف‌داره.
و دقیقاً اوج میل جنسی یک خانوم، اوج استروژنشه. دقیقاً زمان تخمک‌گذاریشه و خب بارداری به دنبالش اتفاق می‌افته دیگه.
حالا یه چیز خیلی بامزه بهتون بگم. خیلی از خانوم‌ها می‌گن که دقیقاً می‌تونن جایگزینی و استقرار تخمکشون رو حس کنن. یعنی اون روز تخمک‌گذاری رو، اون زمانی که تخمک‌گذاری انجام می‌شه، حس می‌کنن.
خب، آیا این واقعاً مثلاً شبه‌علم، خیالاته؟ یا واقعاً یه چیزی هست که از نظر علمی هم وجود داره؟

اول توضیح بدم براتون که این تخمک‌گذاری اصلاً چی هست. یه کیست پاره می‌شه و وقتی پاره می‌شه، تخمک ازش آزاد می‌شه که ما بهش می‌گیم تخمک‌گذاری. یه مایع هم از اون کیست خارج می‌شه که بهش می‌گن مایع فولیکولی و وارد حفره شکمی می‌شه.
یه گروه از خانم‌ها هستن که واقعاً این تخمک‌گذاری رو حس می‌کنن. حالا من که تا حالا حسش نکردم، ولی واقعاً این موضوع علمیه و یه سری از خانم‌ها این حس رو دارن. به‌خصوص، مثلاً خانم‌هایی که بیشتر با بدنشون رفیقن و بیشتر توجه به بدنشون دارن، می‌گن ما این رو دقیقاً حس می‌کنیم.
و جالب‌ترش اینه که حتی این حس یه اسم هم داره! اسمش میتل‌اشمرز هست که فکر کنم اسمش آلمانی باشه. و خب، این گروه از خانم‌ها این تخمک‌گذاری رو چجوری حس می‌کنن؟ می‌گن یه درد کرامپی توی وسط سیکل قاعدگیشون اتفاق می‌افته و اون درد رو حس می‌کنن.
این درد تخمک‌گذاری، به‌خصوص توی این خانم‌ها حس می‌شه. و حتی جالبه بدونیم که بهش میدل‌پین هم می‌گن؛ یعنی درد میانه‌ی سیکل قاعدگی یا درد وسط سیکل قاعدگی که دقیقاً همون روز تخمک‌گذاری اتفاق می‌افته. و خب، این خیلی جالبه که یه سری از خانم‌ها این رو حس می‌کنن و متوجه‌ی تخمک‌گذاری خودشون می‌شن، ولی یه سری دیگه نه.
مثلاً من می‌گم که توی کل زندگیم هیچ‌وقت این حس رو تجربه نکردم یا شاید اصلاً بهش دقت نکردم.
خب برای این داستان باردار شدن همیشه آدم‌ها می‌پرسن که چقدر باید رابطه جنسی داشته باشن برای این که باردار بشن یا بچه‌دار بشن؟ یا اصلاً ممکنه افرادی که زیاد رابطه جنسی دارن به اون باروری و بچه‌دار شدنشون آسیب بزنه؟ ممکنه که اسپرما تموم بشن؟ اگر توی رابطه هستیم و هر روز رابطه جنسی دارین، هیچ مشکلی نداره. نگران این داستان نباشین. اسپرما تموم نمی‌شن!
مطالعات می‌گن که داشتن رابطه جنسی روزانه، به‌خصوص توی اون پنج روز تخمک‌گذاری، شانس باروری رو بالا می‌بره. بهش می‌گن فرتایل ویندو! یه بار دیگه هم قبلش بهتون گفتم. برای اون زوج‌هایی که آدم‌هایی نیستن که هر روز رابطه جنسی داشته باشن و واقعاً مدلشون نیست، این ایده که بیان توی دوره تخمک‌گذاری‌شون هر روز رابطه جنسی داشته باشن تا بتونن بچه‌دار بشن، یه موضوع استرس‌زا هستش.
در واقع میاد به این زوج‌ها استرس وارد می‌کنه؛ چون بسیاری از زوج‌ها اصلاً نمی‌تونن هر روز رابطه جنسی داشته باشن و همین استرس روی سیستم باروری‌شون اثر منفی می‌ذاره. حتی این داستان می‌تونه توی این زوج‌ها باعث سکچوال برناوت بشه. چرا؟ چون براشون فرسودگی جنسی ایجاد می‌کنه، اذیتشون می‌کنه، بهشون استرس وارد می‌کنه و باعث می‌شه حتی از رابطه جنسی زده بشن و مدام اون استرس رو داشته باشن که اگر هر روز رابطه جنسی نداشته باشن، ممکنه نتونن بچه‌دار بشن.
خب ما به این زوج‌ها می‌گیم که رابطه جنسی‌شون رو یک روز درمیون داشته باشن توی اون دوره فرتایل ویندو. و در واقع ۵-۶ روز زودتر از روزی که حدس می‌زنن دقیقاً روز تخمک‌گذاریه، شروع کنن. طبق اون عددهایی که دارن، طبق اون جدولی که از روز تخمک‌گذاری اون خانم دارن، و سعی کنن که حتماً روز قبل از تخمک‌گذاری و خود روز تخمک‌گذاری رابطه جنسی رو داشته باشن.
خب ما حالا تو دنیای امروز بسیاری از محرک‌ها، مخدرها، و موادی به قول معروف افیونی رو داریم که زوج‌ها استفاده می‌کنن.

یعنی حالا واقعاً انقدر زیاد شده که ما حالا توی نوجوان‌ها می‌بینیم! و یه سوال خیلی مهم همیشه پرسیده می‌شه، و اون اینه که آیا کنِبیس، علف، وید، ماری‌جوانا، هر چی که اسمش رو می‌ذارین، چه کشیدنش چه خوردنش، می‌تونه روی کیفیت اسپرم یک آقا اثر منفی بذاره؟
الکل چی؟ کوکائین چی؟ قلیون چی؟ سیگار چی؟ آیا می‌تونن باعث بشن که ما اون اختلال نعوظ رو توی یک آقا داشته باشیم؟
ببینید، واقعیتش اینه که سال‌هاست علم داره به ما می‌گه هیچ‌کدوم از این مواد خوب نیستن و تک‌تک‌شون برای بدن ما مضر هستن و کلی استرس به بدن ما وارد می‌کنن. ولی می‌خوام یه چیز خیلی خیلی عجیب رو بهتون بگم! اون هم اینه که چند روز پیش داشتم یه مقاله می‌خوندم و یه آماری رو از وضعیت آمریکا می‌داد.
این مقاله می‌گفت که پانزده درصد مادرهای باردار توی آمریکا، در زمان بارداری‌شون و با علم و آگاهی به اینکه باردار هستن، وید مصرف می‌کنن یا علف مصرف می‌کنن. ببینید، نه یک و نیم درصد، نه، پانزده درصد! حالا یا می‌کشن یا می‌خورن.
این عدد، واقعاً یه عدد وحشتناکه! در واقع، نه این که مادر بگه من علف می‌کشیدم و نمی‌دونستم باردارم و یه‌دفعه فهمیدم باردار هستم. نه! با علم و آگاهی به اینکه باردار هستن، پانزده درصدشون وید مصرف می‌کنن.
ما می‌دونیم که THC یا اون ماده مؤثره توی علف یا وید، چقدر می‌تونه برای جنین خطرناک و آسیب‌زا باشه. چقدر می‌تونه آسیب‌های متعددی برای اون بچه‌ای که قراره به دنیا بیاد، ایجاد کنه! و این وحشتناکه.
خواستم اینجا فقط بهتون تاکید کنم که اگر قصد بارداری دارین، حواستون باشه که چه چیزایی مصرف می‌کنین.
حالا، آیا اساساً الکل، علف، وید و سیگار برای تخمک مضر هستن؟ جدا از داستان بارداری و جدا از آسیب‌هایی که حین بارداری به جنین وارد می‌شه، ما داریم در مورد خانمی صحبت می‌کنیم که با تعداد مشخصی تخمک به دنیا اومده.
بذارین اینجوری براتون توضیح بدم. الان تو دنیای امروز ما یه سری دیتا و اطلاعات در مورد عوارض سیگار کشیدن داریم که این دیتاها رو چهل سال پیش نداشتیم. و شاید حتی باورتون نشه که اون زمان، خیلی از متخصصین قلب و عروق هم می‌اومدن برای سیگار تبلیغ می‌کردن و می‌گفتن هیچ مشکلی برای سلامتی شما ایجاد نمی‌کنه!یعنی سال‌ها آدم‌ها سیگار می‌کشیدن بدون اینکه حتی بدونن که سیگار سرطان‌زاست یا بدونن که چقدر سیگار می‌تونه برای سلامتی‌شون مضر باشه. و اون زمان کلی از مادرهای باردار هم تو دوران بارداری‌شون سیگار می‌کشیدن چون آگاهی نداشتن!
الان به وضوح می‌بینیم که چقدر سیگار کشیدن ضرر داره، چقدر درباره‌ش مقاله هست. و اون موقع یک مافیای بزرگی پشت کارخانه‌های تولید سیگار بود که نمی‌ذاشت اطلاعات علمی درست درز کنه. خب، الان هم اون مافیا هست!
ببینید، سیگار به وضوح تعداد تخمک‌های یک خانم رو کاهش می‌ده و شانس یائسگی زودرس رو بالا می‌بره. تکرار می‌کنم: کشیدن سیگار برای یک خانم، شانس یائسگی زودرس رو بالا می‌بره.
علاوه بر اون، ریسک داشتن کروموزوم‌های غیرنرمال رو توی فرزندش بالا می‌بره، ریسک سندروم دان رو افزایش می‌ده. این مسئله خیلی مهمه! سیگار باعث می‌شه که شرایط بدن مادر پر از استرس و التهاب بشه، به قول معروف تاکسیک بشه.
پس سیگار تعداد تخمک‌های یک خانم رو کاهش می‌ده، کیفیتشون رو کم می‌کنه، شانس سقط رو افزایش می‌ده، و خب روی خود جنین هم اثرات بسیار وحشتناکی می‌ذاره.
ولی همون‌طور که بهتون گفتم، چهل سال پیش روی این داستان‌ها سرپوش می‌ذاشتن. تبلیغات بسیار عجیب و غریبی روی سیگار بود و می‌گفتن: «با خیال راحت سیگار بکشین، هیچ ضرری نداره!»
خب الان ما توی دنیای امروز چی رو داریم می‌بینیم؟ ویپ، پاد، سیگارهای الکترونیکی… و تبلیغات عجیب و غریب و مافیای ثروتمندی که پشت این ویپ‌ها و پادها هست. حالا گروه هدفشون کی هست؟
بچه‌ها، نوجوان‌ها، دختر بچه‌ها… مدام می‌بینیم که می‌گن چیزی نیست، بخار آب هست، ضرری نداره، از سیگار خیلی بهتره، نیکوتین نداره. در صورتی که من قبلاً مفصل در مورد این موضوع‌ها صحبت کردم. نیکوتین دارن، هزاران ماده شیمیایی خطرناک و سرطان‌زا دارن که همین‌جور هر روز داره مقالات متنوع و مختلفی در موردشون بیرون میاد که چقدر اینا می‌تونن کشنده و خطرناک باشن، چقدر می‌تونن جهش‌زا باشن، چقدر می‌تونن انواع سرطان‌ها رو ایجاد کنن.
ولی چیه داستان؟ بسیار رنگارنگ هستن، اسانس‌های خوشبو دارن، بوهای جذاب و رنگ‌های خیلی قشنگ و میوه‌ای دارن. و متأسفانه ما واقعاً استفاده‌شون رو توی بچه‌ها و نوجوان‌ها خیلی زیاد می‌بینیم. خیلی از مواد شیمیایی داخل اینا هست که هنوز شناخته نشدن. کلی مقاله من داشتم می‌خوندم که اینا توشون آفت‌کش‌ها دارن، توشون مواد شیمیایی هست که واقعاً می‌تونن خیلی خطرناک باشن و یه مقدار هنوز جامعه علمی در موردش اطلاعات کافی نداره و هی هر روز داره آپدیت می‌شه.
چیزی که ما متأسفانه داریم می‌بینیم اینه که بچه‌ها از مدرسه میان بیرون، همشون این ویپ و پاد و اینا دستشونه. و خب، داستان اینجاست که چون بوش روی لباسشون نمی‌مونه یا دهنشون بدبو نمی‌شه، پدر و مادرها خیلی وقت‌ها متوجه نمی‌شن که اینا ویپ و پاد و مثلاً سیگار الکترونیکی مصرف می‌کنن. خیلی از پدر و مادرها نمی‌دونن که این چیزی که حالا شبیه مثلاً پاک‌کنه، یا شبیه وسایل لوازم‌التحریره، ویپه. موادیه که اصلاً برای بچه‌شون می‌تونه خیلی خطرناک بشه.در واقع، خیلی از پدر و مادرها اصلاً نمی‌دونن که این چیه. فکر می‌کنن یه خوراکیه، مثلاً آدامسه. واقعاً این مهمه که شما به عنوان یک پدر و مادر آگاهی داشته باشین که چی داره می‌گذره.
واقعاً رنگ‌هاش جذابه، واقعاً بوش جذابه، و اون بچه به خودش می‌گه: “مگه می‌شه همچین چیزی به این خوشگلی و خوشبویی برای من سرطان‌زا (کارسینوژن) باشه؟” یه حس سرخوشی و گیجی ایجاد می‌کنه که باعث می‌شه بچه رو درگیر خودشون کنن، و در نهایت بچه رو معتاد می‌کنن.
این وسایل جوری طراحی شدن که بچه‌های شما رو دقیقاً هدف قرار بدن. چرا؟ چون طراحی و رنگ‌ولعابشون کاملاً مشخصه که چقدر برای نوجوان‌ها جذاب هستن. متأسفانه، ما مدام می‌شنویم که می‌گن: “نه، هیچ ضرری نداره، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنه.” ولی توی ذهن بچه‌ها جا انداختن که این‌ها ضرری ندارن، در حالی که واقعاً مطالعات نشون دادن که این دستگاه‌ها تا چه اندازه خطرناک هستن.
حتی در مقایسه با سیگار، این وسایل خیلی خطرناک‌تر هستن از این نظر که امکان استفاده دائمی و همه‌جایی دارن. شما نمی‌تونین سیگار رو مداوم، از صبح تا شب، توی تخت، توی خونه، توی مهمونی، توی ماشین و جلوی پدر و مادر بکشید، ولی با ویپ و پاد چی؟ بچه‌ها خیلی راحت توی مهمونی‌ها، جلوی پدر و مادرها استفاده می‌کنن، چون نه خاکستر داره، فندک نمی‌خواد، و خیلی راحت می‌شه از صبح تا شب دست گرفت و استفاده کرد. اینطوری، مصرف این وسایل خیلی خیلی بیشتر از سیگار شده.
این‌ها یه سری زنگ خطر جدی هستن. واقعیت اینه که هیچ کس نگران سلامتی شما نیست. این محصولات برای این تولید نشده‌اند که بگن “کمتر از سیگار ضرر داره” یا “ایمن‌تره”. اصلاً همچین چیزی نیست.
این دستگاه‌ها روی کیفیت تخمک‌ها اثر منفی می‌ذاره و حتی شانس موفقیت IVF رو هم کم می‌کنن. مطالعات جدید هر روز داره نشون می‌ده که این ویپ‌ها و پادها کیفیت تخمک‌ها رو پایین می‌آرن، روی تعداد تخمک‌ها تاثیر بد میذارن
بعد، شما وارد بحث با افرادی میشین که می‌خوان ثابت کنن: “نه نه! ویپ خیلی هم خوب و بی‌خطره، خیلی از سیگار بهتره، هیچ مشکلی نداره!” و واقعاً قانع کردن این آدم‌ها خیلی دشواره.
و میخوام بهتون تاکید کنم که کسایی که این هارو طراحی میکنن و بازار این محصولات دستشون هست آدم‌های باهوشی هستن. یعنی هرچی از خوش‌دست بودن این ویپ ها ، خوشگل بودن و خوشبو بودنش بگم کمه چون این ها با یک هوش بسیار زیادی طراحی شدن و این طراحان که این ویپ ها و دستگاه هارو طراحی میکنن نگران سلامتی شما نیستن .
دیدید که وقتی بحث میشه طرف داران سیگار میگن : “آره، من پدربزرگم 50 سال روزی دو پاکت سیگار کشید و تا 100 سالگیش هم سالم بود.” حالا طرفداران ویپ هم دقیقاً همین حرف‌ها رو می‌گن.
در واقع روی یه استثنا مثلاً زوم می‌کنند و می‌گن که آره من سال‌ها ویپ کشیدم، الان هم سه‌تا بچه سالم دارم. یا مثلاً یه خانمی هم می‌بینیم که می‌گه من تو بارداری ویپ کشیدم، الان بچه‌ام صحیح و سالمه. ببینید، علم واقعاً این‌جوری نیست. شواهد علمی واقعاً این‌جوری نیستند، باید بررسی‌های دقیق انجام بشه و یه نکته‌ای وجود داره.
اون مادری که می‌گه من تو بارداری ویپ کشیدم، الان بچه‌ام سالمه، همون لحظه تولد ما مشکلات بچه رو ممکنه متوجه نشیم. ولی مشکلات عدیده جسمی و روحی طی سال‌های آینده برای اون بچه بروز می‌کنه. چرا؟ چون مامانش حال کرده تو دوران بارداریش ویپ بکشه.
این‌ها خیلی مسائل مهمی هستند که شما باید بهش توجه ویژه داشته باشید. خب، من اینجا در مورد پدرها هم یه صحبت مهمی انجام بدم. اونم اینه که پدرهایی که حتی قبل از اقدام به بارداری ویپ می‌کشند، علاوه بر اینکه ویپ روی تعداد و کیفیت اسپرم‌ها و حرکت اسپرم‌هاشون اثر منفی می‌ذارهروی آینده بچه هم اثر منفی میزاره و باعث جهش‌های ژنتیکی توی اون بچه ممکنه بشه، حتی قبل از باردار شدن، دارم این رو تاکید می‌کنم، خیلی چیز مهمیه.
یه چیزی که ممکنه ندونین اینه که ویپ و سیگار و علف و نمی‌دونم تمام این دخانیات میان DNA اسپرم‌ها رو هم تغییر می‌دن. و یه نکته خیلی خیلی خیلی مهم می‌خوام بهتون بگم: اگر همسر شما زمانی که شما باردار هستین، ویپ بکشه، سیگار بکشه، علف بکشه، قلیون بکشه، ریسک سقط جنین در شما بالا می‌ره.
اگر در حضور شما این‌ها رو بکشه، ریسک سقط جنین در شما بالا می‌ره. خیلی مهمه. و اگر شما باردار بشین و همسرتون قبلاً علف می‌کشیده یا سیگار می‌کشیده یا ویپ می‌کشیده، باز هم ریسک سقط جنین در شما بالا می‌ره. چرا؟ چون اثرش روی اون اسپرم گذاشته.
اگر در حضور شما می‌کشیده، شما دچار پسیو سموکینگ (Passive Smoking) یا سکند هند سموکینگ (Second-Hand Smoking) هم شدین. این‌ها چیزای خیلی خیلی مهمیه. همون دود دست دوم و اون دود دست دوم هم اثرش رو روی تخمک‌های شما گذاشته. خیلی مهمه این چیزایی که الان دارم بهتون می‌گم.
حتی در مورد کسایی که علف رو مثلاً روغنش رو می‌خورن و باهاش مثلاً شیرینی و کیک و اینا درست می‌کنن، این هم ضررهای خودش رو داره و مطالعات دارن الان اینا رو هم بررسی می‌کنن. من می‌خوام اینجا بهتون کلاً یه جمله طلایی بگم، اونم اینه که: اگر حتی حدس می‌زنید که در آینده یک روزی قراره بچه‌دار بشین، چه دختر هستین، چه پسر هستین و چه هر سنی دارین و دارین الان حرفای من رو گوش می‌دین، واقعاً سیگار و ویپ و علف و قلیون و الکل رو کلاً فراموش کنین.
به خاطر اینکه کاری که شما تو نوجوانیتون انجام می‌دین، اثرش روی تخمک‌ها و اسپرم‌ها و DNAتون می‌ذاره و این خیلی مسئله مهمیه. واقعاً تأثیرات منفی اینا روی باروری انکار‌ناپذیره. ما الان تو دنیای امروز خیلی می‌بینیم که ناباروری شایع هستش خب علت‌های مختلفی داره ناباروری یه سریاش محیطیه که ما نقشی توشون نداریم مثل آلودگی هوا، مثل میکروپلاستیک‌ها، مثل کودهای شیمیایی، مثل انواع و اقسام فلزات سنگین یا هر چیزی که بوده و هست.
ولی حداقل اونایی که دست خودمونه رو رعایت کنیم، مصرف این چیزهایی که اسم بردم رو واقعاً فراموش کنیم. چون واقعاً باعث می‌شه که اون بچه تو آینده گرفتار این داستان‌های مختلف بیماری بشه. خب ما همه اینا رو گفتم باز می‌دونم الان یکی میاد می‌گه من سال‌ها ویپ می‌کشیدم الان بچه‌ام سالمه. اصلاً علم این‌جوری نیست که ما بخوایم در موردش این‌جوری صحبت کنیم.
و در مورد مشروب می‌خوام یک نکته مهم رو تأکید کنم: میزان مجاز مصرف الکل برای یک خانم باردار تو دوران بارداری صفره. حتی شراب و اثرات بسیار مخربی داره الکل روی بارداری و روی جنین. و ممکنه شما تو گوگل سرچ کنین ببینین که یه سری چیزا رو بیاره که بگه شراب توی بارداری مشکلی نیست و سیف! اصلاً به همچنین مطالبی اطمینان نکنین. میزان مجاز مصرف الکل تای دوران بارداری صفره، صفره.و الکل سمه. کبد بیچاره ما باید الکل رو به یه سمِ کمتر خطرناک تجزیه کنه.
و این روند باعث التهاب توی بدن ما میشه، باعث ترشحات فاکتورهای التهابی توی بدن میشه. کبد ما اذیت میشه. و واقعاً اگر شما می‌خواین توی بارداری سم بخورین، الکل بخورین، حتی یک بار هم توی بارداری مصرف الکل و حتی شراب رو امتحان نکنین.
خب اینا همه‌اش در واقع مقدمه بود، اینا همه‌اش چینشی بود تا ما برسیم به بحث بسیار شیرین و جذاب فریز تخمک و فریز جنین.
بیاین یک کوکی شکلاتی رو در نظر بگیرین. یه کوکی با تکه‌های شکلات. اون کوکی در واقع تخمدانه، و تکه‌های کوچک شکلات هم فولیکول‌هایی هستن که داخلشون مایع موجوده.ما یک واژه ای داریم یه ترمی داریم به اسم AFC که اون شمارش فولیکول‌هاست. این AFC توی یه دختر سی ساله باید چند باشه؟ یعنی چند تا فولیکول باید اون دختر داشته باشه؟توی زمان سی سالگی، حدود 16 تا 20 تا فولیکول در مجموع تخمدان‌های چپ و راست، هر ماه باید داشته باشه. این دختر وقتی میشه سی‌و‌پنج سالش، حدود 14 تا 16 تا فولیکول هر ماه باید داشته باشه. توی چهل سالگی چی؟ 8 تا 10 فولیکول. توی 44 سالگی 2 تا 4 فولیکول.
می‌بینین؟ هرچی سن میره بالاتر، این تعداد کم‌تر میشه. با افزایش سن، این عدد کاهش پیدا می‌کنه و AFC دیگه از 37 سالگی به بعد وارد فاز جدی کاهش فولیکول میشه.یه نکته مهم می‌خوام اینجا بهتون بگم: اونم اینه که من در مورد AMH باهاتون صحبت کردم دیگه. اون عدد AMH پیش‌بینی نمی‌کنه که آیا شما می‌تونین باردار بشین یا نه، یا کی نازایی داره، کی ناباروری داره و کی نداره. داستان اینه که توی سنین پایین‌تر، وقتی ما ذخیره تخمدان یک دختر رو می‌بینیم که کمه، باز هم اغلب باروری صورت می‌گیره. توی سنین کمتر، اون دختر باردار میشه.
ولی وقتی یه دختر سنش میره بالاتر و ذخیره تخمدانش کم میشه، احتمال باروریش هم کم میشه. وقتی یه دختری توی 25 سالگی میاد و ما چکش می‌کنیم و می‌بینیم ذخیره تخمدانش کمه، بهش می‌گیم چیکار کنه؟ اگر ازدواج نکرده باشه، ما بهش اکیداً پیشنهاد می‌کنیم که تخمک‌هاش رو فریز کنه.
و اگه ازدواج کرده، پیشنهاد می‌کنیم که اگر شرایطش رو داره زودتر بچه‌دار بشه. چون باید این آگاهی رو به اون دختر بدیم. اون باید بدونه که ممکنه با این ذخیره تخمدانی که الان توی 25 سالگی داره و کمه، شانس مادر شدن رو توی آینده از دست بده.
برای خیلی از آدم‌ها، مادر شدن یک لایف گُل محسوب میشه، یک هدف برای زندگیشونه، براشون خیلی مهمه. پس یک متخصص زنان باید اون آگاهی رو به اون دختر بده. و اگر شما واقعاً والد شدن توی زندگیتون یه هدفه، الان از هر سنی که هستین باید بهش فکر کنین. چرا؟ چون سبک زندگی شما بسیار مهمه و یک مسئله کلیدی توی اینه که بتونید در آینده والد بشید یا نه.
چون اون داستان سن هم واقعاً داستانیه که با افزایشش می‌تونه دردسرساز بشه و می‌تونه فرصت از دست بره. خب، چی کار باید بکنید؟اگر شما یه دختری هستین و حتماً دوست دارین که در آینده مادر بشین و حالا حتی حدس می‌زنین که شاید روزی دلتون بخواد که مادر بشین، باید چی کار کنین؟ تخمکاتون رو فریز کنین.
اگر همسر دارین، جنین فریز کنین. یا این که قبل از اینکه سنتون بالا بره، بچه‌دار بشین.
خیلی مسائل بجز افزایش سن باعث میشن که ذخایر تخمدانی یک خانوم کم بشه. مثل چی؟ مثل مشکلات ژنتیکی، مثل بیماری‌های خودایمنی. و تو خیلی از آدم‌ها این ذخیره کم میشه و اصلاً دلیلش هم هیچ‌وقت پیدا نمیشه.
خیلی از دلایل هستن که سلامتی یک خانوم، یعنی سلامتی باروری یک خانوم رو تو درازمدت تحت تأثیر قرار میدن و الان ما در حال حاضر حتی نمی‌دونیم دقیقاً چیا هستن.
اگه یه مراجع‌کننده‌ای به متخصص زنان و زایمان مراجعه می‌کنه و می‌گه فعلاً قصد بارداری نداره، متخصص زنان باید ازش بپرسه که: آیا تصمیم داری یه روزی بچه داشته باشی؟ تو هدفات هست؟ تو برنامه آینده‌ات هست؟

و اگه جواب “بله” هست، باید بهش بگه: “پس بهتره بیای و تخمکات رو فریز کنی”. حتماً آزمایش AMH هم براش درخواست بده. اصلاً ببینیم که اون ذخیره تخمدانیش در چه وضعیه.
میدونید من الان دارم در مورد چی حرف می‌زنم؟ من در مورد آگاهی دادن حرف می‌زنم. چون ما باید به مریض‌هامون آگاهی بدیم که ببین این آپشن‌ها رو داری، این گزینه‌ها رو داری.
چون ما الان خیلی خانم‌هایی رو می‌بینیم که توی سی‌وهشت یا سی‌ونه سالگی، تازه زندگیشون استیبل شده، شرایط زندگیشون مثلاً مناسب شده برای باردار شدن، ولی دیگه باردار نمی‌شن. و خب، این دختر اگه ده سال قبلش می‌دونست، اگه پنج سال قبلش می‌دونست، شاید تخمک‌هاشو فریز می‌کرد.
این چیزیه که من در موردش صحبت می‌کنم. در مورد آگاهی دادن به دخترها صحبت می‌کنم. و بهش بگیم اگه تو می‌خوای در آینده بچه داشته باشی، بیا تخمک‌هات رو فریز کن، برداشت تخمک انجام بده. و اگه ازدواج کردی، جنین فریز کن که بعداً بتونی ازش استفاده کنی.
ببینید، در مورد سن فریز تخمک و سن فریز جنین شرایطش توی هر کشوری متفاوته و هر کشوری پروتکل‌های خاص خودش رو داره که با هم فرق می‌کنه. حتی جالبه بدونید که توی آمریکا، ایالت‌های مختلفش با هم متفاوته. مثلاً توی کالیفرنیا زیر 42 سال فریز تخمک انجام میشه و بالای 42 سال فقط جنین فریز می‌کنن.
و من در مورد ایران سعی می‌کنم که تو قسمت بعدی یک متخصص زنان و زایمان رو بیارم که ما شرایط ایران رو بررسی کنیم. دونه‌دونه سوالاتی که شما دارین ازشون بپرسیم. در مورد اینکه هزینه فریز تخمک چقدره، هزینه فریز جنین چقدره، شرایطش چیه، سن مناسب توی ایران چقدره، و مرحله به مرحله یک دختر یا یک خانم چه کارهایی رو باید انجام بده که بتونه تخمک یا جنینش رو فریز کنه. چون گفتم هر کشوری شرایط متفاوتی داره.
گفتم که اگر با یه متخصص زنانی که تو این زمینه تبحر داره صحبت کنیم، اینجوری شما خیالتون راحت‌تر میشه و سوالاتون دقیقاً اگه تو ایران هستید با شرایط ایران جواب داده میشه. خب به صورت کلی، فریز تخمک و IVF تقریباً پروسه‌هاشون شبیه به هم هستن.
یعنی دقیقاً تخمک‌ها از بدن یه خانوم خارج می‌شن که ما همون بهش میگیم هاروست یا برداشت تخمک و فریز می‌شن. توی فریزر نگهداری می‌شن. توی IVF، توی محیط آزمایشگاه، تخمک و اسپرم بارور می‌شن و جنین درست می‌شه. در واقع امبریو درست می‌شه و دوباره برمی‌گرده به بدن اون خانوم.
جالبه بدونید که از ده سال پیش تا الان، روش فریز کردن تخمک خیلی تغییر کرده. قبلاً، یعنی همون حدود ده سال پیش، احتمال زنده موندن، اون سروایوال تخمک‌ها توی آزمایشگاه حدود چهل درصد بوده. خیلی کم بود. عددش واقعاً پایین بود و خب خیلی هم آدم‌ها اون موقع تشویق نمی‌شدن که بیان تخمک‌هاشون رو فریز کنن یا مثلاً خیلی بهشون پیشنهاد نمی‌شد، خیلی در موردش صحبت نمی‌شد.
ولی الان می‌بینیم که اصلاً این داستان یه جورایی ترند شده، این داستان همگیر شده و آدم‌ها در موردش دارن آگاه‌تر می‌شن. و این خیلی خوبه، خیلی واقعاً خوبه.
بخاطر اینکه شرایط زندگی جوری شده که شاید آدم‌ها نتونن مثلاً زیر 35 سالگی بچه بیارن یا مثلاً آدم‌ها دو تا بچه می‌خوان، سه تا بچه می‌خوان و شاید اولین بچه‌شون رو تازه تو 35 سالگی باردار بشن. و این فریز جنین و فریز تخمک به اونا شانس مجدد مادر شدن رو میده. و این خیلی قشنگه، واقعاً خوبه.
تکنولوژی هم پیشرفت کرده.
و الان خیلی بهتر شده و قیمتش هم نسبت به اون 10 سال پیش خیلی ارزون‌تر شده. و نقطه جالبی که می‌خوام بهتون بگم اینه که الان حدود 90 درصد تخمک‌هایی که فریز میشن، سروایو می‌شن، زنده می‌مونن. 90 درصد عدد خیلی خیلی عالی‌ای هستش.
و اگه شما جنین یا امبریو فریز کنین، خیلی خیلی قوی‌تره. 99 درصد شانس داره. این عدد، خیلی عدد بزرگ و مهمیه. 99 درصد یعنی 100 درصد و اون 9 درصد تفاوت بین فریز تخمک و فریز جنین هست ممکنه شما بگین “خب، 9 درصد!” ولی برای ما خیلی عدد مهمیه. خیلی برامون ارزشمنده. در واقع اون 9 درصد برای ما تفاوت بسیار معنادار و زیادی محسوب میشه.
اما اینجا می‌خوام یه نکته رو بهتون بگم. فریز کردن جنین خیلی گرون‌تره و خب فریز کردن تخمک ارزون‌تره. در واقع اون کاست بنفیت (Cost Benefit) بودنش برای ما مهمه.
البته این چیزی که دارم می‌گم دقیقاً قیمت‌های آمریکاست. قسمت بعدی دقیق در مورد قیمت‌ها و هزینه‌ها توی ایران با هم صحبت می‌کنیم.
ببینید، برای کسی که سنش بالا رفته یا ذخیره تخمدانی کمی داره، دیگه فریز جنین تنها راهه. با اینکه هزینه‌اش بیشتره، یعنی واقعاً تنها آپشن اون خانواده هست.
و بازم می‌گم، اون شانس بقای جنین توی فریز جنین خیلی بیشتره از فریز تخمک. و برای ما اون 9 درصد خیلی عدد ارزشمند و مهمیه.
خب، وقتی خانم‌ها سنشون افزایش پیدا می‌کنه، کیفیت تخمکشون بدتر میشه. در واقع، اون اکوالیته (Quality) بد میشه.یعنی فقط داستان این نیست که با افزایش سن تعداد تخمک‌ها کم میشه. نه! بلکه اون کیفیت، در واقع اون تخمک هم بدتر میشه. دیگه ما برای باردار شدن به تخمک‌های باکیفیت نیاز داریم. این خیلی مهمه.
این داستانی هست که باید بهش توجه داشته باشیم. پس این که با افزایش سن شانس حاملگی کم میشه، فقط به خاطر کم شدن تعداد تخمک‌ها نیست، بلکه ما تغییر توی کروموزوم‌ها هم داریم. خیلی مهمه که بدن یک خانم باید تخمک خوب رو انتخاب کنه، تخمک سالم و سرحال رو انتخاب کنه.
ولی وقتی سن بالا رفته، دیگه بدن آپشنی نداره، انتخابی نداره برای اینکه اون تخمک خوب و سرحال رو انتخاب کنه چون کیفیت اون تخمک پایین اومده. چون تخمک‌ها دارن معیوب میشن، بی‌کیفیت میشن. و خب شانس سقط هم با افزایش سن بالا میره.
و من می‌خوام اینجا یه چیزی بهتون بگم که شاید یه تلنگوری براتون باشه و شاید اصلاً اینو ندونید: شانس سقط توی چهل سالگی یک خانم حدود 40 درصد هست. خیلی عدد بزرگیه.
بنابراین، با افزایش سن هم شانس حاملگی کم میشه و هم شانس سقط افزایش پیدا می‌کنه.
پس دقیقاً دلیلش همینه که انقدر ما داریم برای فریز تخمک تاکید می‌کنیم. چرا انقدر توصیه می‌کنیم که تخمک‌هاتون رو فریز کنین؟ برای اینه که بعداً اون حس پشیمونی رو نداشته باشین، برای اینکه بعداً اون حس حسرت رو نداشته باشین که بگید: “کاشکی تخمک‌هامو فریز کرده بودم.” یا بگید: “انقدر گرفتار کار، تشکیل خانواده، و ساختن زندگیم بودم که به این مسئله بسیار مهم بی توجهی کردم.”
با افزایش سن، اتفاقات و ریسک‌ها خیلی کم‌تر قابل کنترل هستن. و شانس موفقیت بارداری با فریز تخمک به مراتب بیشتره اگر تو سن مناسب این کار رو انجام بدین.
کلینیک‌های مختلف و کشورهای مختلف هم، همونطوری که گفتم، محدودیت‌های سنی متفاوتی دارن. و همونطوری که گفتم، حتی تو آمریکا هم ایالت‌ها با هم متفاوت هستن. بعداً این رو با جزئیات بیشتر براتون توضیح می‌دم.
ببینید، تو سن بالای چهل سال، فریز تخمک در واقع یعنی شانس بسیار، بسیار کم برای باروری.
این نکته‌ایه که خیلی باید بهش توجه داشته باشین. شما کسی رو در نظر بگیرین که تو سی‌و‌پنج یا سی‌وشش سالگی تازه برای اولین بچه‌اش اقدام کرده و می‌گه که من دو یا سه تا بچه هم می‌خوام. همون موقع ما بهش اکیدن پیشنهاد می‌کنیم که تخمک‌هاش رو فریز کنه یا جنین فریز کنه.
افرادی که بیماری‌های مزمن دارن یا افرادی که اضافه وزن دارن، شانس باروری در این افراد کاهش پیدا می‌کنه.
دوباره می‌خوام اینجا بهتون بگم که برداشت تخمک‌ها و فریز کردنشون باعث کاهش ذخیره تخمدانی شما نمی‌شه. نگران نشین، و باعث ناباروری شما هم نمی‌شه.
باعث یائسگی زودرس شما نمی‌شه. این کار رو حتماً برای خودتون انجام بدین. چند تا سؤال الان احتمالاً توی ذهن شما برای این پروسه فریز تخمک و فریز جنین پیش میاد که می‌خوام اینجا بهتون جواب بدم.
احتمالاً توی ذهنتون این سؤال پیش میاد که:آیا این یه پروسه دردناکه؟آیا ممکنه بعداً برای سلامتی یک خانم مشکلی ایجاد کنه؟ممکنه که مثلا ریسکی داشته باشه؟سن ایدئالش چه سنیه؟این سؤال‌ها خیلی سؤال‌های مهمی هستن، و الان می‌خوام جوابشون رو بهتون بدم.
سن ایدئال برای فریز کردن تخمک، حدود 32-33 سالگیه به صورت میانگین.
در واقع، اگه شما توی این سن هستین و دارین الان صحبت‌های من رو گوش میدین و هنوز ازدواج نکردین، یا ازدواج کردین و هنوز بچه نمی‌خواین یا شرایط بچه‌دار شدن رو اصلاً ندارین، توی این سن 32-33 سالگی، کیفیت و کمیت تخمک‌های شما مناسبه. پس همین الان برای این کار اقدام کنین.
ببینید، دقیقاً داستان فریز تخمک اینه که آدم نمی‌دونه آینده چی میشه. و خب، واقعاً این ایدئال‌ترینه که شما تخمک‌هاتون رو فریز کنین که اگر یه اتفاقی افتاد، تخمک‌هاتون رو داشته باشین. بدونین که 90 درصدشون هم سروایو میشن، زنده می‌مونن و سالم می‌مونن.
و خب، اگر ازدواج کردین، دوباره می‌خوام بهتون بگم که پیشنهاد من به شما، فریز جنین هست.
چون متاسفانه، توی ایران، اگر ازدواج نکرده باشین، نمی‌تونین جنین فریز کنین. از نظر قانونی، یعنی حتماً باید ازدواج کرده باشین تا بتونین جنین فریز کنین.
پس این شانس رو به خودتون بدین، و اگر جنین فریز کنین، شانس بیشتری هم دارین و خیالتون خیلی خیلی راحت‌تر هستش.

یه چیز جالب می‌خوام بهتون بگم که شاید تعجب کنین و ندونید: ما حتی به آقایون هم توصیه می‌کنیم که اسپرم‌هاشون رو فریز کنن. اون هم توی دهه‌های بیست و سی زندگیشون. چرا؟ چون یه سری مطالعات نشون دادن که با افزایش سن آقایون، کیفیت اسپرم‌هاشون کاهش پیدا می‌کنه.
می‌خوام بهتون یه چیز کلی بگم: هیچ‌وقت از فریز کردن تخمک و اسپرم‌هاتون پشیمون نمی‌شید. اصلاً فکر نکنین که این کار اشتباهه. این کار به شما یه شانس بزرگ و ارزشمند میده که واقعاً، هیچ‌وقت بابتش حسرت نمی‌خورید.
هیچ‌کس نمی‌دونه آینده چی میشه. هیچ‌کس از فرداش خبر نداره. ممکنه یکدفعه فردی به یه بیماری مبتلا بشه یا یه اتفاق برای سلامتی‌اش پیش بیاد که اون فریز تخمک یا اسپرم واقعاً کمک کننده باشه .
ما در مورد آقایون، بعد از پنجاه سالگی یه سری تغییرات در کیفیت اسپرم‌ها می‌بینیم. برای همین، به آقایون هم توصیه می‌کنیم که اسپرم‌هاشون رو فریز کنن.
و خب، برای آقایون این پروسه برداشت اسپرم خیلی آسون‌تر و خیلی ارزون‌تره. مثلاً توی آمریکا، خیلی از آقایونی که بچه نمی‌خوان میان عمل وازکتومی انجام میدن. بعد از چند سال که می‌گذره، پشیمون می‌شن و می‌گن دوباره بچه می‌خوان.
این همون چیزیه که من می‌گم: آدم از آینده‌اش خبر نداره. چون انسان‌ها مدام در حال تغییر هستن، طرز فکرشون هم همین‌طور. یا شاید اون فرد از همسرش جدا بشه و با همسر جدیدش بخواد بچه‌دار بشه.
این موارد چیزایی هستن که توی زمان خوشی و آرامش زندگی، خیلی بهش فکر نمی‌کنیم، ولی واقعاً مهمه. بعد اون آقایی که وازکتومی کرده و پشیمون شده، دوباره باید عمل جراحی انجام بده برای بازگشت اسپرم‌هاش.
و خیلی وقت‌ها، اون بازگشت موفقیت‌آمیز نیست. برای همین، ما به آقایون هم توصیه می‌کنیم که اسپرم‌هاشون رو فریز کنن.
خب، حالا بیایم سراغ خانم‌ها و پروسه فریز تخمک یا IVF برای خانم‌ها چه چک‌هایی انجام می‌دیم؟
قبل از این که تخمک‌ها رو از بدن یک خانم برداشت کنیم، میایم از یه سری داروهای هورمونی استفاده می‌کنیم. این ترکیب چندتا هورمون در واقع شبیه به یک پروسه می‌مونه که ما یه سری تحریک هورمونی انجام می‌دیم و در کنارش یه سری مهار هورمونی انجام میدیم .
ما به صورت موقت تولید FSH رو توی اون خانم مهار می‌کنیم.چجوری؟
سه هفته قرص جلوگیری از بارداری به اون خانم داده می‌شه. بعد از این که اون خانم سه هفته قرص رو خورد، ترکیب هورمون‌های FSH و LH استفاده می‌شه. معمولاً این داروی ترکیبی برای یک دوره دوازده روزه تجویز می‌شه تا تخمک‌ها رو بالغ کنه و کمک کنه تخمک‌ها مچور بشن و تخمک‌گذاری انجام بشه.
این داروهای هورمونی به مدت دوازده روز به خانم تزریق می‌شن.چه در فریز تخمک و چه در آی‌وی‌اف انجام می‌شه.
در واقع پزشک متخصص زنان، تمام این مراحل رو با سونوگرافی ترانس‌واژینال و یک سری آزمایش‌های خونی کنترل می‌کنه تا بفهمه تخمک‌ها کی مچور (بالغ) شدن. و یک تزریق برای تحریک نهایی انجام می‌ده.
در ادامه، از راه واژینال و با راهنمایی سونوگرافی، فولیکول‌ها برداشت می‌شن.
شاید براتون جالب باشه که بدونین حدود چهل ساله آی‌وی‌اف اومده. من این اپیزود رو با همین داستان شروع کردم که توی سال 1978 میلادی، اولین بچه در دنیا با آی‌وی‌اف متولد شد.
شاید خیلی براتون جالب باشه که بدونین اون موقع، این فرآیند اصلاً غیرتهاجمی (بدون جراحی) نبود. مادر رو جراحی می‌کردن تا بتونن فقط یک دونه فولیکول برداشت کنن. در واقع، عمل باز انجام می‌شد یک فولیکول برداشت بشه چون در اون زمان خبری از هورمون‌های FSH، LH، تزریقات، و تحریک هورمونی نبود.
چهل سال پیش خیلی قدیمه ! شانس موفقیت آی‌وی‌اف خیلی کمتر بود اما الان، شانس موفقیت خیلی بیشتره، روش‌ها غیرتهاجمی شدن، خیلی امن‌تر و بی‌خطرتر شدن. و اینجا می‌خوام خیالتون رو راحت کنم!
اون موقع‌ها اصلاً چیزی به اسم فریز جنین وجود نداشت. اما الان، هر روز می‌بینیم که علم چقدر جلو می‌ره و پیشرفت می‌کنه و شانس بقای جنین‌ها و تخمک‌ها روز به روز بیشتر میشه. من اینجا می‌خوام یه نکته طلایی رو به شما بگم: اگه جنین یا تخمک فریز کردین، اون‌ها رو برای همیشه نگه‌دارین. چون هیچ‌کس از آینده خبر نداره.
مثلاً، گاهی انسان ها بچه شون میشه و میتونن دوباره از این جنین های فریز شده بچه دار بشن و این مسئله واقعاً خیلی مهمه.
یه مسئله دیگه که می‌خوام در پایان این بحث بهتون بگم اینه که خیلی‌ها این سؤال براشون پیش میاد:
آیا بچه‌هایی که با آی‌وی‌اف به دنیا میان، ممکنه مشکلات جسمی یا روانی بیشتری نسبت به بچه‌هایی که از بارداری طبیعی به دنیا میان داشته باشن؟
مثلاً ممکنه افراد بپرسند: آیا بچه‌های آی‌وی‌اف بیشتر در معرض ابتلا به اوتیسم هستند؟
ببینید، یه چیزی که باید بدونید اینه که آی‌وی‌اف خودش ریسک دوقلوزایی و چندقلوزایی رو بالا می‌بره. چرا؟ خب، برای این که معمولاً چند تا جنین رو به رحم منتقل می‌کنیم.
این قضیه خودش یک ریسک ایجاد می‌کنه. بچه‌های دوقلو یا چندقلو، به صورت کلی احتمال بیشتری برای دچار شدن به اختلالات تکاملی (Developmental Disorders) دارن. یعنی، ریسک اختلالات تکاملی در دوقلوها و چندقلوها بالاتره
.در روش (Fresh IVF) ، سطح بالایی از هورمون‌های استروژن و پروژسترون رو وارد بدن خانم می‌کنیم که خب خیلی طبیعی یا نرمال نیست.همین موضوع ممکنه باعث بشه که ما اختلالاتی در جفت یا روش رشد جنین ببینیم.ممکنه جنین زودتر به دنیا بیاد یا با وزن کمتر از نرمال متولد بشه. یعنی این که ما ممکنه تولد زودرس رو ببینیم، و هر کدوم از این حالت‌ها ممکنه ریسکی برای روند رشد و تکامل بچه ایجاد کنه.
این رو هم در نظر بگیریم که ما دوتا روش داریم برای که ما دو روش برای IVF ،یک روش Fresh IVFهستش که بهتون گفتم و یک روش دیگه هم هست که یکم داستانش فرق میکنه ما میایم جنین یخ زده رو متنقل میکنیم به بدن مادر درواقع این دیگه Fresh IVF نیست و این ریسک هاش کمتره چون سطح هورمون‌ها توی بدن طبیعی‌تره و نتایجی که ما برای جنین می‌بینیم بهتره.
یه نکته دیگه رو هم در نظر بگیرید: چه کسانی آی‌وی‌اف انجام میدن؟
خیلی از خانم‌هایی که ، سابقه ناباروری داشتن IVF انجام میدن و خود سابقه ناباروری در اون خانم می‌تونه درصدی ریسک برای جنین ایجاد میکنه.
یعنی مقالات نشون دادن که خود ناباروری و سابقه ناباروری هم به اندازه کمی می‌تونه ریسک‌هایی رو ایجاد کنه.
حالا بیایم درباره اوتیسم صحبت کنیم:
وقتی که به اوتیسم نگاه می‌کنیم، یکی از فاکتورهای مهمی که توش دیده می‌شه، سن پدر و مادر هست.
مثلاً آقایانی که بعد از پنجاه سالگی بچه‌دار می‌شن، احتمال این که فرزندشون دچار اوتیسم بشه، به طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کنه. همین موضوع برای سن مادر هم صدق می‌کنه؛ با افزایش سن مادر، ریسک ابتلا فرزند به اوتیسم بیشتر می‌شه.
به طور کلی، سن پدر و مادر یکی از عوامل بسیار مهم در موضوع اوتیسم هست.
جالبه که درباره سن پدر ما نمیبینیم که خیلی صحبت بشه. همیشه می‌شنویم که درباره سن بالای سی‌وپنج سال مادر صحبت می‌کنن، ولی درباره سن پدر صحبتی نمی‌شه.
اینجا می‌خوام تأکید کنم: سن پدر هم خیلی تأثیرگذاره روی این که یک بچه دچار اوتیسم بشه یا نه.
حالا دوباره برمی‌گردیم به سؤالی که مطرح شد که بهتون جواب دقیق بدم
آیا بچه‌هایی که با IVF به دنیا میان، احتمال بیشتری برای ابتلا به اوتیسم دارن؟ لزوما نه
بلکه داستان بیشتر به سابقه ناباروری مادر، داستان همون افزایش سن پدر و مادره ، و فاکتور های دیگه ای مثل محیط رحم . مثلاً ممکنه شما یه مقاله ببینید که می‌گه اوتیسم در بچه‌هایی که با IVF به دنیا میان بیشتر دیده شده. اما در واقع، این سؤال پیش میاد:چه کسانی به سراغ IVF میرن؟ جواب اینه که مادری که سنش بالا رفته یا پدر و مادری که هر دو سنشون بالا رفته، یا مادری که سابقه ناباروری داره.
پس این داستان این قدر راحت نیست که بگیم این بخاطر IVF بوده ، کی رفته IVFانجام داده ؟ مادری که سنش بالا رفته دوباره میگم مادری که سابقه ناباروری داشته اینها مسائل مهمی هستن . یعنی مادری که یه مشکلی داشته که رفته IVF کرده .
من امیدوارم توی این قسمت یک دید کلی به شما داده باشم در مورد مسائل مربوط به فریز تخمک، جنین، باروری، ناباروری، بلوغ پریود خانم‌ها و باروری سالم و توی قسمت بعدی، می‌خوایم به صورت مفصل در مورد شرایط فریز تخمک و جنین در ایران برای عزیزانی که داخل ایران زندگی می‌کنن صحبت کنیم.
امیدوارم که صدای من اذیتتون نکرده باشه، چون خیلی گرفته بود و الان کاملاً متوجه‌اش شدم. امیدوارم برای ضبط قسمت بعدی صدای من کاملاً خوب شده باشه.
و در نهایت، امیدوارم همیشه در پناه آگاهی باشید. 🙏