یک روز من، شما و همه کسانی که دوستشون داریم می‌میریم.
فرزندتان، پدر و مادرتان یا همسرتان رو از دست می‌دید یا اینکه زودتر اون‌ها شما رو از دست می‌دن.
اگه احساس بدی از شنیدن این جملات بهتون دست میده، این پادکست دقیقاً برای شما بسیار مناسبه پس به گوش دادن حتی با احساس بد ادامه بدید.
تو فرهنگ ما صحبت از مرگ با جمله‌ی انکاری «خدا نکنه» یا «دور از جون» همراهه، یعنی ما انکار می‌کنیم که مرگ روزی سراغمون میاد و حتی از فکر کردن بهش حراس داریم.
ترس از مرگ یه نظام طبیعی در وجود همه موجوداته جهت حفظ بقا. در ابتدایی‌ترین شکل خوردن و آشامیدن، فرار، مبارزه و حتی تولید مثل، و در مراتب عالی‌تر میشه هنر و خلاقیت رو هم توی این فهرست گنجوند که نشونه‌ی تلاش برای باقی گذاشتن نشانی از خوده، خواه این نشان فرزند باشه خواه اثر جاویدان هنری.
از همین روئه که هر چیزی که به نحوی احساس موندگاری توی ما ایجاد کنه برامون لذت‌بخشه. موندن تو ذهن کسی، یا جاودانگی تو خاطره‌ی جمعی.
نظام‌های ارزشی ما و اعتقاد راسخ به یک ایدئولوژی تاثیر شگرفی روی نگرش فرد به مرگ می‌گذاره و در نتیجه می‌تونه اثرات شگرفی هم تو زندگی روزمره‌ی انسان ایجاد کنه.
این نوع نگرش‌ها می‌تونن آنچنان تاثیری بذارن که باعث بشه حتی فرد با کمال میل جان شیرینشو فدای ایدئولوژی کرده و به سمت مرگ بشتابه.
زمانی که ترس از مرگ تو ذهن انسان حالت کنترلی به خودش بگیره -از اونجایی که ذاتاً مرگ تو کنترل انسان نیست- به یه وسواس فکری تبدیل میشه. این وسواس فکری توی انسان‌ها به اشکال متفاوت بروز می‌کنه.
بعضی‌ها هم اونقدر از رویارویی با مرگ حراس دارن که کلاً اونو انکار می‌کنن و تو یه صندوقچه‌ی قل و زنجیرش می‌کنن تا مبادا حتی تصورش به مخیله‌شون راه پیدا کنه.
رفتارهای وسواس‌گونه‌ی خیلیامون تو دوران شیوع ویروس کرونا نمودی از این اضطرابه.
تو تاریخ همه‌ی ایدئولوژی‌ها سعی کردن میزان این ترس رو کم کنن و روی وسواس فکری ناشی از اون غلبه کنن.
اعتقادی که به واسطه‌ی انتخاب یه ایدئولوژی یا نظام ارزشی حاصل میشه، روی نحوه‌ی نگرش ما به این موضوع خیلی تاثیرگزاره. اعتقاد به زندگی پس از مرگ، تناسخ، کارما، فناپذیری یا حتی بازگشت ابدی و غیره، نگرش‌های متفاوتی رو خلق می‌کنه که می‌تونه تا حد زیادی هراس نابودی رو تلطیف کنه اما ترس‌های جدیدی رو هم به وجود میاره که به صورت مستقل قابل تأمل و بررسیه که موضوع صحبت ما نیست.
فراتر از همه‌ی ایدئولوژی‌ها و عقاید مختلف که همشون محترم هستن، داشتن زندگی معنی‌دار چیزیه که بین همه مشترکه و اهمیتی نداره که شما چه عقیده‌ای داشته باشید.
بخشیدن معنی به زندگی نسخه و فرمول واحد نداره بلکه باید آگاهانه توسط خودتون طراحی و تا زمان رویارویی با مرگ همراهتون باشه.
معنای زندگی برای بعضی‌ها فدا شدن برای فرزندانشون، خانواده و برای بعضی‌ها بودن در خدمت مردم و مفید‌بودن برای دیگرانه.
برای بعضی‌ها پیروی از دستورات و آموزه‌های دینی و ایدئولوژیک و برای بعضی دیگه زندگی اخلاقی و انسانی.
بعضی‌ها طوری زندگی می‌کنن که گویی هر روز، روز آخر زندگیشونه و از اون به شدت لذت می‌برن و از غرق شدن در رویاهای آینده رها هستن و برخی دیگه رویاهای آینده‌شون به زندگیشون معنی می‌دن و مهم نیست که تا کجا پیش رفتن، مهم اینه که به راه و اهدافشون اطمینان دارن.
چیزی که توی معنی دادن به زندگی شما نقش مهمی داره ارزش‌های شماست.
دوباره برگشتیم سر موضوعی که قبلاً مطرح کردم. اگه هنوز دست به کار ساخت نظام ارزشی اختصاصی خودتون نشدید بهتره زودتر شروع کنید.
ارزش‌هاتون رو لیست کنید چون اگه ارزش‌هاتون رو ندونید ساخت زندگی معنی‌دار آگاهانه هم تقریباً غیرممکن میشه.
همونطور که گفتم ارزشها چیزهای قابل اندازه‌گیری و مادی نیستند و بر پایه‌ی اصول اخلاقی بنا شدند.
اخلاقیات از بسیاری جهات نسبی هستند ولی اصول اخلاقی مشترکی داریم که برای همه‌ی ما قابل درکه و دیگه نسبی نیست.
اصول اخلاقی رو میشه به طعم‌های اصلی یعنی شیرینی، شوری، ترشی، تلخی تشبیه کرد.
این طعم‌ها برای همه قابل درک هستند و دیگه نسبی نیستند فقط شاید درک شدت اون در آدم‌های مختلف فرق کنه.
ولی وقتی غذاهای مختلف باهاش درست میشه ژنتیک، فرهنگ، عادت و آموزش تاثیراتش خیلی بیشتر میشه و اینجوری میشه که یه غذای عجیب آسیای شرقی ممکنه به مزاج ما خوش نیاد کما اینکه یه اروپایی شاید فکر خوردن کله‌پاچه منزجرش کنه.
من در این اپیزود می‌خوام دو تا کتاب معرفی کنم.
کتاب اول خیره به خورشید اروین یالوم هستش که پادکست رواق هم به تفصیل بررسیش کرده. کتاب دوم ذهن درست‌کار هستش که شمارو با اصول اخلاقی آشنا می‌کنه. این کتاب کمک می‌کنه راحت‌تر بتونید نظام ارزشی خودتون رو بسازید و به زندگیتون معنی ببخشید. این کتاب توسط علی بندری عزیز هم خلاصه شده و در بی‌پلاس قرار گرفته.
اگه فرصت خوندن کتابشو ندارید این پادکست‌هارو گوش بدید که تو توضیحات لینکشو قرار دادم.
فصل جدید دارما کلینیک در مورد ارزشها و ساخت نظام ارزشی خودمونه که امیدوارم دنبال کنید و براتون مفید‌واقع بشه.
همینکه شما الان به ارزشها، نظام‌های ارزشی، معنا دادن به زندگی و اصول اخلاقی آگاه شدید قدم بزرگی در راه ساختن یا اصلاح این نظامه.
مجددا از همراهی شما سپاسگزارم.
