قبل از اینکه راجع به سطحی نگری صحبت کنم توضیح می‌دم که سطحی نگری بد نیست یعنی در حقیقت اصلا ما قرار نیست چیزی رو به خوب و بد تقسیم کنیم. حتی تعصب رو هم دسته بندی نکردیم. اینجا فقط قراره با این نوع نگرش آشنا بشیم و اگر هم تصمیم گرفتیم سطحی نگر باشیم آگاهانه سطحی نگر باشیم یا آگاهانه متعصب باشیم.
سطحی نگری با زود باوری یا ساده لوحی مترادف نیست ولی زودباوری می‌تونه نگرش سطحی رو در یک فرد بوجود بیاره. براتون مثال میزنم.
امروز یک‌مطلب‌جدید رو‌ر‌ی یک شبکه اجتماعی می‌خونید. این مطلب هر مضمونی می‌تونه داشته باشه، سلامتی، سبک زندگی، پیغام روانشناسی یا اجتماعی، یک خیر سیاسی یا هرچیز دیگه‌ای.
اینکه شما بدون تحقیق، بدون کنترل کردن منابع، بدون خوندن مقاله و کتاب مرتبط با این مطلب، بدون درخواست منبع این موضوع رو درست فرض کنید یا یک دوره یا همایش شرکت می‌کنیم و فکر می‌کنیم کلی چیز یاد گرفتیم و همه‌ی اون چیزارو که شنیدیم راست انگاری می‌کنیم .
یک مثال دیگه براتون میزنم یکی از دوستانتون یک موضوعی رو بهتون می‌گه‌و‌شما بدون درخواست منبع و مرجع و بدون اینکه روی موضوع مطالعه کنید، وقت بگذارید و تامل کنید موضوع رو می‌پذیرید و حتی ممکنه با دیگران هم به اشتراک بگذارید . این موضوع رو ما بهش می‌گیم زودباوری و اگر مشابه این مثال‌ها در کل زندگی ما جاری باشه یک نگرش سطحی رو در ما شکل می‌ده.
حالا عکسش هم صدق می‌کنه یعنی هرچیزی رو که شما می‌بینید و می‌شنوید بدون اینکه منبعش رو بررسی کنید، بدون اینکه راجبش مطالعه و تحقیق بکنید، بدون اینکه سوال بپرسید و تامل کنید موضوع رو به کل رد کنید و با تعصب باهاش برخورد کنید چون در راستای آنچه شما بدیهی انگاشتید نیست یا با ایدیولوژی و دانسته های قبلی شما در تضاده.
در دنیایی که ما الان زندگی می‌کنیم یعنی دنیای شبکه‌های اجتماعی که پر از پیغام‌های کوتاهه خیلی سخت میشه از سطحی نگری دور موند چرا که مارو عادت می‌دن به مطالب مفت و بدون تلاش. همه‌چیز برامون ساده میشه و به پرسش های عمیق جواب و راه حل های ساده داده میشه.
روزانه صدها جمله از نویسندگان و فیلسوفان و ژرف اندیشان در این شبکه‌ها منتشر میشه ولی درصد ناچیزی از کسانی که این گفته‌هارو نقل می‌کنن حتی به خودشون زحمت می‌دن کتاب کامل رو مطالعه کنند. حتی فکر می‌کنیم گوش دادن به خلاصه‌ی یک کتاب یعنی خوندن اون کتاب در صورتی که این طور نیست. برای درک عمیق یک موضوع خوندن یک بار و دوبار یک کتاب هم کافی نیست.
سطحی نگری فقط منحصر به مسائل فلسفی و معنوی نیست بلکه خیلی از همین سطحی نگری به اسم علم و فیزیک کوانتوم و امروزه با نام هوش مصنوعی منتشر میشه بدون اینکه ما اطلاعات عمیقی داشته باشیم هرچیزی رو‌با برچسب یکی از اینها می‌پذیریم در‌صورتی که خود علم یک چیز جامد غیر متغیر نیست بلکه یک فراینده‌که هر روز تغییر می‌کنه. این که شما در زندگیتون ژرف نگری رو انتخاب می‌کنید یا سطحی نگری کاملا به خودتون و سبک زندگیتون مربوطه. خوب و بدی هم اینجا در‌کار نیست.
اگر تصمیم دارید نگرش عمیق داشته باشید اولین راهش اینه که بدونید مسائل بسیار پیچیده تر از اون چیزی هستند که ما فکر می‌کنیم و میشه هر موضوعی رو از زوایای بی شماری بررسی کرد. قدم دوم اینه که مطالعه کنیم، بدون منبع مستند و استدلال هر چیزی رو نپذیریم، ساعت ها روی یک موضوع تامل و تفکر کنیم و بدون تعصب راجبش با دیگران به خصوص کسایی که با ما هم عقیده نیستند صحبت کنیم.
ذکر این نکته لازمه که موضوع این فصل دارما به نحوی به ژرف نگری مربوط میشه. ما در این فصل‌ها دنبال ساده سازی و دادن جواب های ساده نیستیم. برعکس دنبال پیچیده سازی و پیدا کردن ابزار تفکر هستیم.
